________________
૧૩૬
. - જૈન દીક્ષા
હેમના ઈલાજ કરવાની પણ સગવડ થઈ જાય. મહું આપને જે જૈન વિચારકની વાત કહી હતી તે એકવાર કહેતો હતો કે, જેન ખગોળ એ કાઈ આંખની ઈન્દ્રિને દેખાતા ગ્રહો આદિનું, વર્ણન નથી જ, પણ અંતઃકરણ રૂપ આકાશમાં થતા ચહડતાઉતરતા દરજજાના પ્રકાશવાળા અનુભવોનું વર્ણન છે : સાઈકોલીજી છે એમાંનું વર્ણન વૂલ ખગોળની દૃષ્ટિએ જતું જ પડે છે અને પડવું જોઈતું હતું આજ સુધી જેન આચાર્યો અને પડિત જૈન ખગોળને પાશ્ચાત્ય ખગોળ સાથે બંધબેસતી, ન જેવાથી અ દરથી ધર્મપરની શ્રદ્ધા ગુમાવતા રહ્યા છે અને ઉપરથી પાશ્ચાત્ય ખગોળને સૂકી ઠરાવવા ભૂલા પ્રયત્નો કરતા રહ્યા છે. તે વિચારકે વળી એ પણ કહ્યું હતું કે મહાવીર આદિના જીવન ચરિત્ર તરીકે દેરાયલાં ચિત્રો એ કાઈ હાડમાંસના શરીરના ઇતિહાસ નથી પણ Permanent History of Man-મનુષ્યના વિકાસનાં સ્થાયી ચિત્રો-છે, કે જે ચિત્રો દોરવામાં જાણીતી વ્યક્તિઓ અને સ્થાનોનાં નામને તેમજ જાણીતી ઐતિહાસિક ઘટનાઓનો પણ ઉપયોગ અવશ્ય કરવામાં આવ્યો હોય. આ વાત મહે પ્રથમ સાંભળી હારે હું પોતે પણ તે મીની શક્યો નહોતે, મહને - તે વખતે એમ લાગતું કે જો એમ જ હોય તે પછી–કાયમની અને દસ્થ મુક્તિ જેવી ચીજ વગર માણસને મોટા ભાગે આપવાનું મન જ કેમ થાય ? માણસને દીલાસાનું સ્થાને જ કહાં રહ્યું ? ” _ “હા, અને હું માનું છું કે હમને હજી એ ભય તે * છે જ. હમને હવે એ વિચારક પર પ્રેમ જાગ્યો છે, પણ એની વાત માનવા હમારા અધ્યાસ-વહેમમાં રીઢું થયેલુ મનખુશી નથી. એમ જ હોય અને તેથી મુકિત હમીરાથી ઘણે દરની ચીજ છે એમ કહેવાનો વ્યવહાર સેવનાર શ્રાવક * *
