________________
1 • જેન, દીક્ષા
૧૨૮
એ જ જ્ઞાન
પ્રતાપે આપ ઉ
. અને એ
-
1
1
કરી લેવાનું આપને સૂઝયું એ એક વાત, અને જે સૂઝયું” , તે વર્તનમાં મૂકી ઉપવાસ કર્યો એ બીજી વાત એ સૂઝવું”,
એ જ “જ્ઞાન” અને એ “કરવું” એ જ “જિયા', અને એ જ્ઞાન તથા ક્રિયાના પ્રતાપે આપ ઉક્ત આત્મહત્યાથી બચી આનંદમય સ્વભાવમાં કાયમ રહ્યા એ જ “મા”. અને એ જ અમારાં જેનશામાંના “જ્ઞાનનિયાભ્યામ્ મોક્ષ.* એવા સૂત્રને આશય આપને જે કુદરત અને જીવનનું-એટલે કે પદાર્થોનું અને માનસનું–જ્ઞાન ન હોત અને એ જ્ઞાનથી - સૂઝતી ક્રિયા કેઈના દબાણ કે હુકમ વગર પોતે પિતા પાસે
કરાવવા જેટલું વ્યક્તિત્વ ન હોત. તે આપ “વેઠમાં ગબડી, પડા હેત, કે જે સ્થિતિમાં આપને “આમ કરે” અને “આમ ન કરે” એવાં સૂત્રની તેમજ એ સૂત્રનો આપની પાસે અમલ કરાવવા માટે આકર્ષણ, લાલચ, ભય, શરમ વગેરે
શો વડે ફરજ પાડનાર વ્યક્તિની જરૂર પડત ‘સૂ”. , અથવા વિધિ–નિષેધ + અને વિધિનિષેધનો અમલ કરાવી
યથેષ્ટ પરિણામ ઉપજાવતાં સુધી ચોકીદારી કરનાર બાહ્ય સત્તા ( external agency). એ બે આમની જરૂરીઆ-- (needs) બનત. અર્થાત્ આપને ધર્મશાસ્ત્ર અને ધર્મગુરૂ એ બેથી બનેલા સામ્રાજ્યમાં વસવું પડત. એ સામ્રાજ્યમાં વસવાની જરૂરીઆત (need) લાગી એ જ “શ્રાવક પણુને પ્રારંભ. “શ્રાવક તરીકે આપના ઉપર બહારથી જ્ઞાનચિભ્યામ્મા એ સૂત્ર પ્રક્ષેપવામાં આવત, કે જેને
આપ એક સંતાન ઈચ્છતી યુવતીની ગરજથી ઝીલીને પિતાના ચિત્તમાં ધારણ કરી પિતાના માંસ અર્થાત અનુભવથી
+ અમુક કરે એવી આજ્ઞા એ “વિધિ, અમુક કરતા બચો એવી આશા એ “નિષેધ.” .
* તત્ત્વજ્ઞાન પરિભાષામા માસ’ શબ્દ “અનુભવ”ના અથ માં
-
-
--