________________
५०६
श्रीदशवैकालिक मूत्रे
तत्पार्श्वतो वा गन्तुं यतेतेत्यर्थः, इंसादिभिः प्राणिभिः सर्वतः समाक्रान्ते पथि अन्यमार्गेण, एकदेशावच्छेदेन समाक्रान्ते च पार्श्वतोऽन्यभागेनेति विवेकः ॥ ७ ॥
२
3 ૫
९
r
मूलम् - गोयरग्गपविट्ठो य, न निसीइज्ज कत्थइ ।
૧૦ ७ ११
૧૩
♦
૧
कहं च न पबंधिज्जा, चिट्ठित्ताण व संजए ॥ ८ ॥
छाया - गोचराग्रमविष्ट, न निपीदेत् कुत्रापि ।
कथां च न मवध्नीयात् स्थित्वा च संयतः ॥८॥ सान्वयार्थ :- संजए = साधु गोयरग्गपविट्ठो य= गोचरीके लिए गया हुआ कत्थई = कहीं भी न निसीइज्ज नहीं बैठे, च =और चिट्टित्ताण व= खड़ा रहकर भी कह-धर्मकथा न पधिज्जा = न कहे ||८||
टीका- 'गोयरग्ग०' इत्यादि । संयतः = मुनिः गोचरायप्रविष्टः सन् कुत्रापि गृहादौ न निपीदेत् = नोपविशेत्, च = अथच स्थित्वा = तिष्ठन् उपविश्य वा कथां = धर्मकथां न प्रवध्नीयात्=ससन्दर्भ वक्तुं नारभेत, किन्त्येकस्यैव प्रश्नस्य संक्षेपत एकमेव समाधानं कर्तुमईति, अन्यथा दायकाऽरुचिप्रभृतिविविधदोपप्रसङ्गः ||८|| तात्पर्य यह है कि अगर समस्त मार्ग हंस कबूतर या कौए आदि प्राणियोंसे व्याप्त हो तो दूसरे मार्गसे, और एक तरफ चुगा-पानी करते हों तो एक किनारे होकर गमन करना चाहिए ॥ ७ ॥
'गोरग०' इत्यादि । गोचरीके लिए गये हुए मुनि किसी के घरमें बैठें, न खड़े-खड़े संदर्भके साथ धर्मकथा कहना आरम्भ करें, । अवसर हो तो एक प्रश्नका एक ही समाधान खड़े-खड़े संक्षेपसे कर देवें । बैठने से या लम्बी धर्मकथा करनेसे दाताकी अरुचि आदि अनेक दोष होते हैं ॥ ८ ॥
જે આખા મા હંસ કબૂતર યા કાગડા વગેરે પ્રાણીઓથી ભરેલા હાય તે ખીજે માર્ગે, અને એક તરફ તેએ ચણુતાં-પાણીપીતા હોય તે તેની ખાજુએ ઇને ગમન કરવુ જોઇએ (૭)
गोअरग्ग० प्रत्याहि गोयरीने भाटे गमेसेो मुनि अठाना घरभां न मेसे, ઊભેઊભે સદા સહિત ધર્મ કથા કહેવાના આરંભ ન કરે. અવાર હાય તે એક પ્રશ્નનું એકજ સમાધાન ઊભા ઊભાં સક્ષેપમાં કરી કે બેસવાથી યા લાંબી ધર્મકથા કરવાથી દાતાની અગ્નિ આદિ અનેક દ્વેષા થાય છે
(૮)
"
1
