________________
-
अध्ययन ५ उ. १ गा. ७५-पानग्रहणविधिः
४६९ म॒हूर्त्तान्तधौतं चेदित्यर्थस्तदा विवर्जयेत्न गृह्णीयात् । उपलक्षणमेतत् , उक्तञ्चाऽऽचाराङ्गे श्रीभगवता
"से भिक्खू वार जाव अणुपविढे समाणे से जंपुण पाणगजायं जाणेजा, तं जहा-उस्सेइमं वा संसेइमं वा चाउलोदगं वा अन्नयरं वा तहप्पगारं पाणगजातं अहुणाधोयं अणंविलं अवोक्तं अपरिणत अविद्धत्थं अफामुयं जाव णो पडिगाहेज्जा । अह पुण एवं जाणेज्जा चिराधोयं अविलं वोकंतं परिणतं विद्धत्थं फासुयं जाव पडिगाहेज्जा । से भिक्खू वार जाव अणुप्पविढे समाणे से जं पुण पाणगजातं
छाया-१-"अथ भिक्षुर्वा भिक्षुकी वा यावत्-अनुप्रविष्टः सन् स यत्पुनः पानकजातं जानीयात् , तद्यथा-उत्स्वेदिमं वा संस्वेदिमं वा तण्डुलोदकं वा अन्यतरदा तथाप्रकारं पानकजातम् अधुनाधौतम् अनम्लम् अव्युत्क्रान्तम् अपरिणतम् अविध्वस्तम् अप्रामुकं यावत् नो प्रतिगृह्णीयात् । अथ पुनरेवं जानीयात्-चिरयौतम् अम्लं व्युत्क्रान्तं परिणतं विध्वस्तं प्रामुकं यावत् प्रतिगृह्णीयात् । अथ भिक्षुर्वा २ यावत्अनुपविष्टः सन् स यत्पुनः पानकजातं जानीयात् , तद्यथा-तिलोदकं वा इनको ग्रहण न करे । ये तो उपलक्षण मात्र हैं, आचारांग सूत्र में भगवानने कहा है
"साधु अथवा साध्वी पानीके लिए गृहस्थके घरमें प्रवेश करकेआटेके बरतनका घावन, शाक आदिका बाफा हुआ पानी, चावलोंका धोवन तथा इस प्रकारका और भी कोई पानी तुरतका धोया हुआ हो, स्वादसे चलित न हुआ हो अर्थात् जिसका धोवन हो उस वस्तुका स्वाद न आता हो, जिसका वर्ण रस् गन्ध स्पर्श न बदला हो-सर्वथा
चित न हुआ हो, शस्त्र-परिणत न हो तो ग्रहण न करे । यदि तुरतका धोया हुआ न हो-बहुत देरका धोया हुआ हो, स्वादसे चलित हो गया हो અર્થાત્ અતર્મુહૂર્તની અંદર અદરની ધએલાં હોય તે તેને ગ્રહણ કરવાં નહિ એ તે ઉપલક્ષણમાત્ર છે આચારાંગ સૂત્રમાં ભગવાને કહ્યું છે કે
“સાધુ અથવા સાધ્વી પાણીને માટે ગૃહસ્થના ઘરમાં પ્રવેશ કરીને; આટાના વાસણનુ ધાવણ, શાક આદિ જેમા બાફેલાં હોય તે પાણી, ચેખાનું ધવણુ, તથા એ પ્રકારનું બીજુ પણ કેઈ પાણું તુરતનું બેએલ હય, સ્વાદથી ચલિત થયું ન હોય, અર્થાત્ જેનું ધાવણ હોય તે વસ્તુને સ્વાદ ન આવતો હાય, જેના વર્ણ રસ ગધ સ્પર્શ ન બદલાયા હેય-સર્વથા અચિત્ત ન થયું હોય, શસ્ત્રપરિણત ન હોય, તે તે ગ્રહણ ન કરે જે સુરતનું છે એવું ન હોય બહુ વખતનું ઘેલું હોય, સ્વાદથી ચલિત થયું હોય, અને શસ્ત્રપરિણત હોય તે
