________________
-
अध्ययन ५ उ. १ गा. ५१-५२-वनीपकार्थोपकल्पिताहारनिषेधः ४४१ दातुमेव निष्पादितं न तु स्त्रोपभोगार्थं तदेवान्नं 'पुण्यार्थप्रकृत'-शब्देनात्र गृह्यते, एतदेव देयमित्युच्यते । ईदृशस्यैव ग्रहणे प्रतिषेधः, आरम्भान्तरायादिदोषभसङ्गात् । यत्तु स्वस्य स्वपोष्यवर्गस्य चोपभोगार्थमुदारवुद्धया सम्पादितं, तच्चानियतदानार्थवाददेयमित्युच्यते । अस्य ग्रहणे साधो रम्भादिदोषप्रसङ्गः, साध्वर्थपाकमहत्तेरभावात् । किञ्च-शास्त्रे, शिष्टकुले भिक्षाग्रहणस्य विधानान्न तथाविधाऽऽहारग्रहणे दोष इत्यलं पल्लवितेन ॥ ४९ ॥ ५० ॥ मूलम्-असणं पाणगं वावि, खाइमं साइमं तहा ।
૧ ૧૨ ૧૩ ૧૪ ૯ ૧૧ ૧૦
जं जाणेज सुणेजा वा, वणिमट्ठा पगडं इमं ॥५१॥ जाता है अपने उपभोगके लिये नहीं, वही 'पुण्णट्ठा पगडं' (पुण्यार्थ निष्पादित) और वही 'देय' कहलाता है। इस प्रकारके आहारको ही ग्रहण करनेका निषेध किया गया है। क्योंकि, उसे लेलेनेसे आरंभ और अन्तराय आदि दोषोंका प्रसंग होता है।
जो आहार, अपने और अपने आश्रित जनोंके उपभोगके लिये उदार बुद्धिसे निष्पन्न किया जाता है, वह अनियत दानके लिये होनेसे 'अदेय' कहलाता है। इस अदेय आहारको ग्रहण करनेसे साधुको आरम्भ-आदि दोष नहीं लगते हैं, क्योंकि वह साधुके निमित्त नहीं थनाया जाता है, तथा शास्त्र में, शिष्टकुलमें भिक्षा ग्रहण करनेका विधान है, इसलिये भी शिष्टकुलमें आहार ग्रहण करने में दोष नहीं आसकता, इतना ही समाधान काफी है ॥ ४९ ॥५०॥ અને એજ “દેય” કહેવાય છે એ પ્રકારના આહારને પણ ગ્રહણ કરવાને નિષેધ કરવામાં આવ્યું છે, કારણ કે એ લેવાથી આરભ અને અતરાય આદિ દેને પ્રસગ ઉત્પન્ન થાય છે
જે આહાર પિતાને માટે અને પિતાને આશ્રિત જનેના ઉપભેગને માટે ઉદાર-બુદ્ધિથી નિપન્ન કરવામાં આવે છે તે અનિયત દાનને માટે હોવાથી
અદેય’ કહેવાય છે એ અદેય આહાર ગ્રહણ કરવાથી સાધુને આરંભ-આદિ દોષ લાગતા નથી, કારણ કે એ સાધુને માટે બનાવવામાં આવેલ હેતે નથી, તથા શાસ્ત્રમાં શિકુળમા ભિક્ષા ગ્રહણ કરવાનું વિધાન છે, તેથી પણ શિષ્ટકુળમાં આહાર ગ્રહણ કરવામા દેષ લાગી શકતા નથી એટલું જ સમાધાન पूरतु छ (४८-५०)
