________________
अध्ययन ५ उ. १ गा. २३-भिक्षार्थ स्थितस्य कायचेष्टाप्रकारः ४०५ प्रलोकेत-पश्येत् , अन्यथा रागादिसम्भवात् । अतिदूरं दातुरागमनमदेशात्परं नावलोकेत, साधौ तस्करतादिशङ्कासंभवात् । उत्फुल्लं-स्मेरं यथा स्यात्तथा नेत्रे विस्फार्येत्यर्थः न विनिर्ध्यायेत्=न पश्येत् । कदाचिद्भिक्षाया अलाभे अजल्पन्= दैन्योपालम्भवचनानि अब्रुवन् निवर्त्तत-प्रत्यावर्चेत ।
'असंसत्तं' इति पदेन दृष्टयनुरागोऽपाकृतः । 'नाइदूरा०' इत्यादिना साधौ चौरत्वाद्याशङ्का निराकृता । 'उप्फुल्लं.' इत्यादिना, वराकेणानेन साधुना नावलोकितो नाप्यनुभूत एतादृशो विभवोऽतोऽयं दीनः' इत्याद्याशङ्का व्युदस्ता ॥२३॥ मूलम्-अइभूमि न गच्छिज्जा, गोयरग्गगओ मुणी।
कुलस्स भूमि जाणित्ता, मियं भूमि परक्कमे ॥२४॥ अवलोकन न करे । दाता जिस स्थानसे आता हो उस स्थानसे ज्यादा दूर न देखे, क्योंकि दूर तक देखनेसे किसीको ऐसी शंका हो जाय कि 'यह चोर है' इत्यादि । किसी पदार्थकी ओर आंखें फाड़-फाड़ कर न देखे । यदि भिक्षाकी प्राप्ति न हो तो दीन वचन न बोले-न बड़बड़ावे, किन्तु मौनसहित पीछा फिर जावे। . 'असंसत्तं' पदसे नेत्रविषयक अनुराग का त्याग प्रगट किया है। 'नाइदरा०' इत्यादि पदसे यह सूचित किया है कि साधुको ऐसा आचरण करना चाहिए जिससे किसीको चोर आदि होनेका सन्देह न हो। 'उप्फुल्लं०' इत्यादि पदसे इस सन्देह को दूर किया है कि कोई यह न समझे कि-'अरे! इस बेचारे साधुने ऐसी विभूति न कभी देखी है
और न कभी भोगी है इसलिए यह बड़ा दीन है ॥२३॥ દાતા જે સ્થાનમાંથી આવતું હોય એ સ્થાનથી વધારે દૂર ન જેવું, કારણ કે દૂર સુધી જેવાથી કેઈને એવી શકા આવી જાય કે “આ ચેર છે” ઈત્યાદિ. જે ભિક્ષાની પ્રાપ્તિ ન થાય તે દીન વચન ન બેસવાં, કે ન બડબડવું, પરતુ મૌનસહિત પાછાં ફરવું
असंसत्तं० २०४थी नेत्रविषय: अनुरागनी त्या प्रट ये छे नाइदरा० ઈત્યાદિથી એમ સૂચિત કરવામાં આવ્યું છે કે સાધુએ એવું આચરણ કરવું જોઈએ કે જેથી કેઈને ચાર આદિ હોવાને સદેહ ન પડે ૩ng૦ ઈત્યાદિ શબ્દથી એ સ દેહ દૂર કર્યો છે કે કઈ એમ ન સમજે કે “અરે ! આ બિચારા સાધુએ એવી વિભૂતિ નથી કેઈવાર જોઈ અને નથી કેઈવાર ભોગવી તેથી એ गई हीन छ (23)
