________________
-
'श्रीदशवकालिकसूत्रे भ्रमराः, ते हि पुष्पेभ्यो रसमाहरन्तोऽपि तानि (पुष्पाणि) लेशवोऽपि न पीडयन्ति । अत्र 'लभामो' इत्यस्य 'लप्स्याम' इति व्याख्यानं तु सर्वथा व्याकरणविरुद्धमेव 'लभ' धातोरनुदात्तेत्सु पठितत्वेन नित्यात्मनेपदित्वात् , न च चलिडो डिस्करणज्ञापितया 'अनुदात्तेत्त्वलक्षणमात्मनेपदमनित्यम्' इतिपरिभाषया परस्मैपदमपि युक्तमेवेति वाच्यम् , तस्या अगतिकगतिकतयेष्टप्रयोगविषयत्वाद, वस्तुतस्तु भाष्यानुक्तज्ञापितार्थस्य साधुताया नियामकत्वे प्रमाणाभावादेवमादिकाः परिभापाश्चिन्त्या एवेति स्पष्टं 'परिभाषेन्दुशेखरे ' इत्यतिरोहितं वैयाकरणानाम् । अत्र गाथायां 'लव्भामो' इति, 'उवहम्मइ ' इति भविष्यद्वर्त्तमानौ कालावविवक्षितौ, तेन कालत्रयग्रहणं वोध्यम् ॥ ४॥ ___ एवं मधुकरदृष्टान्तेन यत्फलितं तत्मतिपादयन्नुपसंहरति-'महुगारसमा०' इत्यादि। मूलम्-महुगारसमा बुद्धा जे भवंति अणिस्सिया ।
नाणापिंडरया दंता तेण वुच्चंति साहुणो ॥त्तिवेमि॥५॥ छाया-मधुका (क) रसमा बुद्धा यतो भवन्त्यनिश्रिताः।
नानापिण्डरता दान्ताः, तेन उच्यन्ते साधवः ॥५॥ सान्वयार्थः-(क्योंकि)जे-जो महुगारसमा भौरेकीभांति बुद्धा-विधेको अणिस्सिया-मोहबन्धनरहित नाणापिंडरया अनेक घरोंका निरवध पिण्ड लेकर संयममें लीन दंता इन्द्रियविजयी भवंति होते हैं, तेण-इसीसे वे साहुणो-साधु वुचंति कहलाते हैं। त्तिवेमि इस प्रकार श्रीसुधर्मा स्वामी लिए कहे हुए भ्रमर दृष्टान्तको फिर दुहराते हैं कि जैसे भ्रमर पुष्पोंसे रस ग्रहण करकेभी किसी पुष्पको पीड़ा नहीं पहुँचाता ॥४॥ __मधुकरका उदाहरण देनेसे जो निष्कर्ष निकला उसे सूत्रकार कहते ह-'मटुगारसमा' इत्यादि । કે-જેમ ભ્રમર પુપિમાથી રસ ગ્રહણ કરીને પણ કોઈ પુષ્પને પીડા ઉપenu नयी (४)
મધુકરના ઉદાહરણમાંથી જે નિષ્કર્ષ નીકળે તેને સૂત્રકાર કહે છેमहगारसमा, त्यादि ।
छाया- मनापिण्डरता दान्ताः महगारसमा भारका निश्च
-
--
-
-
