________________
नशक्यते इनितत्स्वरुपमपिशारमिधातव्यमेवनि नदेवमनभेदेनहिनिश्चत पंचावयरुपमनुमा द्विभकारमेवेनिदर्श यन्नार तदनुमानढेधा तेहैविध्यमेवात स्वार्थपरयमैदादितिरवपरविप्रतिपनिनिरासालवाद्विविधमेवेनिभावः सा थीनुमानभेदंदर्शयन्नाह स्वार्थमकलक्षणंसाधनात्साध्यविज्ञान सनुमानमितिप्रायकलक्षयस्यतत्तथोक्रमित्य यः द्वितीयमनुमानभेदंदर्शयन्नाह परार्थततदर्थपरामशिवचनाजानमिति तस्यत्वाचीनुमानस्यार्भःसाध्यसाथ नलक्षणाः तेपराभृशतीसेवंशीलंतदर्थपरामर्शितचतड्चनंचतरमाज्जातमुत्पन्नविज्ञानं परार्यानुमानमिति लन | वचनात्मपरायीनुमानं प्रसिद्धेनत्वपनदर्यप्रतिपादकवचनजनितज्ञानस्यपरायीनुमानत्वमभिदधतानसंहीतमिनिन वायं मचेतनस्य साक्षात्ममितिहेतुत्वाभावननिरुपचरितप्रमाणाभावात् मुख्यानुमानहेतुलेन तस्योपचारतानुमान व्यपदेशेनवार्यतस्वदेवोपचरितपरायानुमानत्वं तहवनस्पाचार्यभार नहचनमपितहेतुत्वादिनिा उपचारोहि मुख्याभावसतिप्रयोजनेनिमितेचमात्यते तत्रवचनस्यपरायीनुमानव निमितनहेतुत्वं नस्यप्रतिपायानुमानस्यो तुलझेतुलस्यभावस्तयेतस्मानिमितातडूचनमपिपरायानुमानहेसुयस्यतनवतलस्यभावस्तत्वंततलवचन मिति तथेनि