________________
વ્યાસસમ્મત-ત્રહ્મસૂત્રમ નિળયઃ
સાધનાષ્યાયામિધાનંત્યું યુત્તમેવ તિ પ્રતિપાયિતું શજ્યતે । તત્ર પ્રથમં તાવવું બારમત્રળ પરજોનામન-અવતરોન મોચ-મો-સાધનયો: નાગ્નીવનયોઃ અનિત્યત્વમ્ પ મતિ । નાઝીવનયો: નિત્ય-વિન્તનેન મનસિ વૈરાયમેવ ઉપનાયતે । તન્દ્વયમેવ તેમન્યપ્રતિપાદ્ય-ત્રા-જ્ઞાનસ્ય સાધનાય મુખ્યત્વેન પરિશ્ર્ચાત્તે । નિત્યાનિત્ય-વસ્તુ-વિવેવૈરાગ્યામ્યા વિના અનુ-જ્ઞાનાષિજારો મૈં યાપિ સમ્મતિ વિત્ત-માપનોઢનાય પુનયોઃ ચાદશી ઉપયોગિતા તાદી નાપરસ્ય સ્થાપિ | ચિત્રાનાર્થે પહ્ય મહાપનોનનાનન્તર મુળાધાને મળ્યાવિપન–પ ધૈવ વિહિત, તથૈવાત્ર શમ-વૈમાનિક મુમુક્ષુર્ત્ય ૬ત્રા-જ્ઞાનાય વ્યિક્રૂતિ સાધઃ સ્વયમેવ પચિતું રાયતે । તેન પતંત્રે ત્રા-જ્ઞાન-સાધનમેવ પદ્રિષ્ટનું જ્યેવ અવધાર્યતે । તવ અન્તિમસૂત્રંબાવિ ષ. પાર્થ. સમર્ચિતો મવતીતિ દશ્યતે । તત્ર “અનિયને”તિ શન્દેન મુન્દ્રિય સાધન-નિરપેક્ષત્વનું પમ્ । અમાવવુદ્ધિ પ્રતિ પ્રતિયોગિ-જ્ઞાન સપ્રયોગનમ્ કૃતિ નિયમાત્, નિયમ-શન્દ્ર-વાવ્ય-સાધનમેવ તલ અક્ષિતર્। તેના ૭૫મોપસંહાર થાનીયકાચુ-તંત્રદ્રયસ્ય બાચિòર્થીિવરુમ્નનેન તવષ્યાયસ્ય “સાધન” નામ ઉપસ્થાપ્યતે । ધૃતિ પતવષ્યાયાન્તર્યંત-સૂત્ર-નિવહૈપિ અનુવૃક્ષતે । તથા દ્િ
६६
“અશ્રુતત્વાવિત્તિ વૈભેદ્યાવિદ્યારિળા પ્રતીતે” ।।૬ રૂતિ સૂત્રે “વિારિખામ્” કૃતિ પદ્માત, તથૈવ
“તત્યિયેનુશર્યવાન્ દષ્ટસ્કૃતિા ચેતમનેવ સ” ।।૮ કૃતિ સૂત્રે “તાત્યયે” કૃતિ વાવ, તથૈવ
“નરાતિતિ ચેન્નોષક્ષળાશ્રુતિ વાળોનિનિઃ” શાર કૃતિ સૂત્રાત્ “વરાત્” રતિ વાત, તથૈવ
“પુષ્કૃત-નુતે વેતિ તુ વારિ” ।।?? કૃતિ સૂત્રે “મુક્ત-દ્રુત” કૃતિ પદ્માત, તથૈવ
“વિદ્યા મોરિતિ તુ પ્રતત્ત્તાત્” ।।o૭ પતિ સૂત્રે “વિદ્યામેળો.” કૃતિ પાત્, તથૈવ
“રામનમાંદ્યવેત“ સ્વાત તથાપિ તુ તધિત તયા તેષામવયાનુપ્રેયત્વાત્” ।।૨૭ રૂતિ સૂત્રે “ગમતમાતિ”“શબ્દાત, તથા “અનુપ્રેય”-શાવું, પૂર્વ = અપરાપર-સૂત્રો બહુમ્ય શબ્વેમ્પ: તઽવ્યાયસ્ય સાવન-નામત્વમ્ અતીવ સમીત્રીનમેવેતિ પ્રતિતિ । અસ્મિન્ વિષયે સર્વેષા માબારાળા પેમત્યપિ વત્તુતે । વં જ તહેવ વ્યાસ-સમ્મતમ્ ઋષિ સિધ્ધતિ । તથા સતિ તદ્રષ્યાયસ્ય સર્વાંગિ સૂત્રાણિ સાધનપરત્વેન વ્યાજ્યેયાનિ । અન્યર્થીબાલ્યાને યમ્ વ્યાયસન્નતિ વ્યાહત્યંત । ચા ચઢિ નાપિ પતવ્યાયાન્તર્યંતસ્ય સ્થાપિ સૂત્રસ્ય તત્ત્વનિર્દેગ-પરદ્ધેન સાધનપરત્વેન યા જ્યાત્યા નિકેત, તા તેન અધ્યાય-સન્નતિ
HETA