________________
पञ्चमलहरी
209
गतपर्याणं सैंधवबृन्दमिति समादिश्य स्वयमपि जायया सममात्मजेन च तमालतरुमूलप्रच्छायं सिषेवे । तदानीं वैजयंत्याः प्रतिनिवृत्तास्ते भटाः मध्यमार्ग विलोक्य शोतलशिलातले निषण्णं एकाकिनमुपसृत्य सुकेशं व्यजिज्ञपन् । देव ! तनयविरहदुःखपरित्यक्तवैजयन्तो जरती सा वरमालिनी नगरोपांतवर्तिन्युपवने विरचितायामनतिविशालायां शालायां तापसीव निवसति । तस्यै निवेदितमस्माभिर्देवागमनमिति । श्रुत्वा च भटोदितं स सुकेशस्सविनयमुपसृत्य जोवसेनं देव ! विश्रामितास्सलिलघासप्रदानेन तुरंगमाः। पूर्वेद्युः प्रेषिता भटा अपि देवीमवलोक्य प्रत्यागताः देवपादमूलम् । एतदवकर्ण्य देवः प्रमाणम् । इत्युक्त्वा विरराम।
तदवकानुपदमेव जोवसेनस्तेषु भटेग्वेकतममाहूयापिकुशलिनी मे जननी वरमालिनो ? कथं वर्तते ? कीदृशी तस्याश्शरीरस्थितिः ? केन व्यापारेण सा क्षपयति कालम् ? किमभिहितं तयेत्यपृच्छत् । पृष्टश्च स भटः प्रह्वभावेन देव ! सा तु वृद्धभावसंकुचितगात्री पिंडीकृतेव तनयविरहशोकदूरीकृतवैजयन्ती नगरोपांतोपवने कुटोरमधिवसति । देवागमनश्रवणमात्रेणैव निरतिशयहर्षभरम्लिष्टप्रायेण स्खलता वचसा तात ! कथं मम वत्सः! किमु समागच्छति ? अपि नाम सत्यम् ? क वर्तते ? तात! कस्त्वम् ? अपि कुशलो वत्सः ? कदागमिष्यति ? अपि सत्यं ब्रवोषि ? अपि नाम स तु जीवति वा ? किमहं पुनरपि द्रक्ष्यामि तं पुत्रम् ? इत्यपृच्छत् । एवं सादरं पृष्टाश्च भुजिष्यादापितमधुरतरफलविशेषनिर्वर्तितशरीरस्थितयो विसृष्टाश्च तया त्वरितं देवपादमूलमागता इति व्यजिज्ञपन् । अथ त्वरिततरं रथेन व्रजन्नासायं नातिदूरे च विविधानोकहनिवहमध्यगतं मेचककाचफलकघटितकवाटैरंतस्तरलदोपप्रसृमरकिरणांकुरतया तरलतरसौदामनोरुचिरुचिरं जलधरमिव विडम्बयद्भिः पञ्चषैर्वातायनैर्मनोहरं इष्टकचितारुणवर्णभित्त्युपहसिताशोककुसुमस्तबकसौभाग्यं दारुमयकवाटयुगलतया पिहितैककवाटेनानत्यायतेन दास्मयेन परिलिसदाडिमीकुसुमवर्णJ-27