________________
दीघनिकाये पाथिकवग्गटीका
(१.७-७)
अवण्णो न भविस्सतीति अज्झासयेन अत्तनो बालताय वण्णारहानं अवण्णं कथेत्वा। एवं भगवा मक्खिभावे आदीनवं दस्सेत्वा पुन तस्स कथने कारणं विभावेतुं “इति खो ते''तिआदिमाहाति तं दस्सेतुं "ततो"तिआदि वुत्तं । एवहि सुनक्खत्तस्स अप्पकोपि वचनोकासो न भविस्सतीति । अपक्कमीति अत्तना यथाठिता वुट्ठाय अपसक्कि । अपक्कन्तो सासनतो भट्ठो। तेनाह "चुतो"ति । एवमेवाति अपक्कमन्तो च न यथा तथा अपक्कमि, यथा पन कायस्स भेदा अपाये निब्बत्तेय्य, एवमेव अपक्कमि।
कोरखत्तियवत्थुवण्णना ७. द्वीहि पदेहीति द्वीहि वाक्येहि आरद्धं ब्यतिरेकवसेन तदुभयत्थनिद्देसवसेन उपरिदेसनाय पवत्तत्ता । अनुसन्धिदस्सनवसेनाति यथानुसन्धिसङ्खातअनुसन्धिदस्सनवसेन ।
एकं समयन्ति च भुम्मत्थे उपयोगवचनन्ति आह “एकस्मिं समयेति च । थूलू नाम जनपदोति जनपदीनं राजकुमारानं वसेन तथालद्धनामो । कुक्कुरवतं समादानवसेन एतस्मिं अत्थीति कुक्कुरवतिकोति आह "समादिन्नकुक्कुरवतो"ति । अञम्पीति “चतुक्कोण्डिकस्सेव विचरणं, तथा कत्वाव खादनं, भुञ्जनं, वामपादं उद्धरित्वा मुत्तस्स विस्सज्जन''न्ति एवमादिकं अचम्पि सुनखेहि कातब्बकिरियं । चतूहि सरीरावयवेहि कुण्डनं गमनं चतुक्कोण्डो, सो एतस्मिं अत्थीति चतुक्कोण्डिको। सो पन यस्मा चतूहि सरीरावयवेहि सङ्घट्टितगमनो होति, तस्मा वुत्तं "चतुसङ्घट्टितो"ति । तेनेवाह "ढे जण्णूनी"तिआदि । भक्खसन्ति वा भक्खितब्, असितब्बञ्च । तेनेवाह "यं किञ्चि खादनीयं भोजनीय"न्ति । कामं खादनञ्च नाम मुखेन कातब्बं, हत्थेन पन तत्थ उपनामनं निवारेतुं अवधारणं कतन्ति आह "हत्थेन अपरामसित्वा"ति, अग्गहेत्वाति अत्थो । सुन्दररूपोति सुन्दरभावो । वताति पत्थनत्थे निपातो "अहो वताहं लाभी अस्स"न्तिआदीसु विय । “समणेन नाम एवरूपेन भवितब्बं अहो वताहं एदिसो भवेय्य''न्ति एवं तस्स पत्थना अहोसि । तेनाह "एवं किरा"तिआदि ।
गरहत्थे अपि-कारो “अपि सिञ्चे पलण्डक''न्तिआदीसु विय । अरहन्ते च बुद्धे, बुद्धसावके “अरहन्तो खीणासवा न होन्ती''ति एवं तस्स दिट्ठि उप्पन्ना। यथाह महासीहनादसुत्ते “नस्थि समणस्स गोतमस्स उत्तरिमनुस्सधम्मा अलमरियाणदस्सनविसेसा'ति
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org