________________
दीघनिकाये पाथिकवग्गटीका
(१.२-३)
च
पगो खोति अतिविय पातोव । छन्नकोपीनताय, परिब्बाजकपब्बज्जुपगमेन छन्नपरिब्बाजकं, न नग्गपरिब्बाजकं ।
२. यस्मा भगवतो उच्चाकुलप्पसुततं, महाभिनिक्खमननिक्खन्ततं, अनञसाधारणदुक्करचरणं, विवेकवासं, लोकसम्भाविततं, ओवादानुसासनीहि लोकस्स बहुपकारतं, परप्पवादमद्दनं, महिद्धिकतं, महानुभावतन्ति एवमादिकं तंतंअत्तपच्चक्खगुणविसेसं निस्साय येभुय्येन अतित्थियापि भगवन्तं दिस्वा आदरगारवबहुमानं दस्सेन्तियेव, तस्मा वुत्तं "भगवन्तं दिस्वा मानथद्धतं अकत्वा"तिआदि | लोकसमुदाचारवसेनाति लोकोपचारवसेन । चिरस्सन्ति चिरकालेन । आदीनि वदन्ति उपचारवसेन। तस्साति भग्गवगोत्तस्स परिब्बाजकस्स । गिहिसहायोति गिहिकालतो पट्टाय सहायो। पच्चक्खातोति येनाकारेन पच्चक्खाना, तं दस्सेतुं “पच्चक्खामी'तिआदि वुत्तं ।
___३. उद्दिस्साति सत्थुकारभावेन उद्दिस्साति अयमेत्थ अधिप्पायोति तं दस्सेन्तो "भगवा मे"तिआदिमाह । यदा सुनक्खत्तस्स "भगवन्तं पच्चक्खामी'"ति चित्तं उप्पन्न, वाचा भिन्ना, तदा एवस्स भगवता सद्धिं कोचि सम्बन्धो नत्थि असक्यपुत्तियभावतो सासनतो परिबाहिरत्ता । अयं तावेत्थ सासनयुत्ति, सा पनायं ठपेत्वा सासनयुत्तिकोविदे अजेसं न सम्मदेव विसयोति भगवा सब्बसाधारणवसेनस्स अत्तना सम्बन्धाभावं दस्सेतुं “अपि नू"ति आदिं वत्वा सुनक्खत्तं "को सन्तो कं पच्चाचिक्खसी"ति आह । यस्मा मुखागतोयं सम्बन्धो, न पूजागतादिको, यो च याचकयाचितब्बतावसेन होति, तदुभयञ्चेत्थ नत्थीति दस्सेन्तो भगवा सुनक्खत्तं “को सन्तो कं पच्चाचिक्खसी"ति अवोच, तस्मा तमत्थं दस्सेतुं "याचको वा"तिआदि वुत्तं । याचितको वा याचकं पच्चाचिक्खेय्याति सम्बन्धो । त्वं पन नेव याचको “अहं भन्ते भगवन्तं उद्दिस्स विहरिस्सामी''ति एवं मम सन्तिकं अनुपगतत्ता। न याचितको “एहि त्वं सुनक्खत्त ममं उद्दिस्स विहराही''ति एवं मया अपत्थितत्ता।
को समानोति याचकयाचितकेसु को नाम होन्तो । कन्ति याचकयाचितकेसु एव कं नाम होन्तं मं पच्चाचिक्खसि। तुच्छपुरिसाति झानमग्गादिउत्तरिमनुस्सधम्मेसु कस्सचिपि अभावा रित्तपुरिसा । ननु चायं सुनक्खत्तो लोकियज्झानानि, एकच्चाभिञञ्च उप्पादेसीति ? किञ्चापि उप्पादेसि, ततो पन भगवति आघातुप्पादनेन सहेव परिहीनो अहोसि । अपराधो नाम सुप्पटिपत्तिया विरज्झनहेतुभूतो किलेसुप्पादोति आह “यत्तको ते
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org