Page Text
________________
षष्ठाध्यायस्य प्रथमः पादः ।।
[ काम्बव्यः ] कम्बु । कम्बुर्देवता एषाम् । कम्बोरिमे वा । कम्बुरेवात्रास्ति । तदत्राऽस्ति' ( ६ २ ७० ) अण्प्र० । 'देवता' (६।२।१०१) अण्प्र० । वृद्धिः । 'अस्वयम्भुवोऽब्' (७|४|७०) अव् । काम्बवानां राष्ट्रस्य राजा, काम्बवस्य राज्ञोऽपत्यं वा = काम्बव्यः ।
७९
[ काम्बवाः] काम्बवानां राष्ट्रस्य राजानः, काम्बवस्य राज्ञोऽपत्यानि वा = काम्बवाः । [ दार्व्यः ] 'दृश् विदारणे (१५३५) दु । दृणन्तीति । 'प्रह्माद्वाय ह्या०' (उणा० ५१४) दार्वनिपातः । दार्वाणां राष्ट्रस्य राजा, दार्वस्य राज्ञोऽपत्यं वा = दाः ।
[ दार्वा:] दार्वाणां राष्ट्रस्य राजानः, दार्वस्य राज्ञोऽपत्यानि वा = दार्वा: । अनेन व्यप्र०य । वृद्धिः । 'अवर्णेवर्णस्य' (७|४|६८) अलुक् । यत्र जस् तत्र 'बहुष्वस्त्रियाम्' (६।१।१२४ ) ञ्यलुप् ।
द्विस्वरलक्षणोऽण् परत्वादनेन बाध्यते ।
[ नैषध्यः ] 'षोंच् अन्तकर्मणि' (१९५०) षो । 'षः सोऽष्ट्यै- ष्ठिव ष्वष्कः' (२।३।९८) सो । 'आत् सन्ध्यक्षरस्य' (४२१) सा निपूर्व० । निष्यन्ति अरिवर्ग निषधः । 'नैः स्वतेरधक्' (उणा० २५२) अधक्प्र० अध निषधानां राष्ट्रस्य राजा, निषधस्य राज्ञोऽपत्यं वा
नैषध्यः ।
=
निषधाः । अनेन व्यप्र० ।
निचकाः 'अच्' (५१११४९) अच्प्र० ।
।
[ निषधा: ] निषधानां राष्ट्रस्य राजानः, निषधस्य राज्ञोऽपत्यानि वा = [ नैचक्यः ] नि 'चकि तृप्ति प्रतीघातयो:' (६२१) चक्। निचकन्ते । निचकानां राष्ट्रस्य राजा, निचकस्य राज्ञोऽपत्यं वा नैचक्यः । [निचका: ] निचकानां राष्ट्रस्य राजानः, निचकस्य राजोऽपत्यानि वा [नैप्यः ] नियतां आपो यत्र तत् नीप: (पम्) । 'णग् प्रापणे' (८८४) णी । 'पाठे धात्वादेणों नः' (२।३।९७) नी । नयन्ति प्राणिगणमाश्वसनमिति । 'नियो वा' (उणा० ३०२) कित् पप्र० । नीपानां राष्ट्रस्य राजा, नीपस्य राज्ञोऽपत्यं वा = नैप्यः । अनेन ज्यप्र० य वृद्धिः स्वरेष्वादणिति तद्धिते' (७|४|१) वृ० ऐ। 'अवर्णेवर्णस्य (७|४|६८) अलोपः ।
निचका: ।
=
[नीपा: ] नीपानां राष्ट्रस्य राजानः, नीपस्य राज्ञोऽपत्यानि वा = नीपा: । अनेन व्यप्र० । 'बहुष्वस्त्रियाम् ' (६।१।१२४) ज्यलुप् । प्र० जस् ।
[ कौरव्यः ] कुरु । कुरूणां राष्ट्रस्य राजा, कुरो: राज्ञोऽपत्यं वा = स्वरेष्वादणिति०' (७४।१) वृ० औ 'अस्वयम्भुवोऽब्' (७४।७०) अव् ।
कौरव्यः । अनेन व्यप्र० । 'वृद्धिः
[ कुरव: ] कुरूणां राष्ट्रस्य राजानः, कुरो: राज्ञोऽपत्यानि वा = कुरव: । अनेन व्यप्र० । 'बहुष्वस्त्रियाम् ' (६।१।१२४) ज्यलुप् ।
इत् दर्शयति
[ आवन्त्यः] अवन्तीनां राष्ट्रस्य राजा, अवन्तेः राज्ञोऽपत्यं वा = आवन्त्यः । अनेन व्यप्र० । वृद्धिः । 'अवर्णवर्णस्य' (७|४|६८) इवर्णस्य लुक् ।
[ अवन्तयः ] अवन्तीनां राष्ट्रस्य राजानः, अवन्तेः राज्ञोऽपत्यानि वा = अवन्तयः ।
[ कौन्त्यः ] 'कुङ्त् शब्दे' (१४६२) कु । कूयते उपादेयतया कुन्तिः । 'कु- च्योर्नोऽन्तश्च' (उणा० ६५२) कौन्त्यः ।
=
कुन्तिनिपातः । कुन्तीनां राष्ट्रस्य राजा, कुन्तेः राज्ञोऽपत्यं वा =
| SR No. | 009970 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 444 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 3 MB |