Page Text
________________
षष्ठाध्यायस्य प्रथमः पादः ॥
[ पावित्] पवितृ बाहुलकाद् दीर्घः ।
[ आनडुह्य ] अनडुह् । अनडुहोरपत्यं वृद्धम् । 'गर्गादेर्यञ्' (६।१।४२) यञ्प्र० । 'वृद्धिः स्वरेष्वादेर्ज्जिति०'
(७४।१) वृ० आ ।
→ आयन । यथा
[आनडुह्यायन] आनडुह्यस्यापत्यं युवा = आनडुह्यायनः । अनेन आयनप्र० आनडुह्यावनस्यायं शिष्यः । 'दोरीय:' ( ६ ३ ३२) ईयप्रत्ययविषये यूनि लुप् ( ६ १ १३७) आयनलुप् । 'व्यञ्जनात् तद्धितस्य' (२।४।८८) यलुक्। आनडुहीयेत्येवं भवति । अन्यथा 'वायनणायनिञोः' (६।१।१३८) विकल्पेन स्यात् इति शेषः ।
[ आश्वः, आश्वायन] अश्वस्यापत्यं वृद्धम् । 'विदादेर्वृद्धे' (६|१|४१) अञ्प्र० अ अनेन आयनञ्प्र० → वृद्धिः स्वरेष्वादेर्णिति०' (७|४|१) वृ० आ ।
आयन
अ
[शाङ्खः, शाङ्खयः, शाङ्खायन्यः शाङ्खायनः ] शङ्खस्यापत्यं वृद्धम् । 'विदादेवृद्धे' (६|१२|४१) अप्र० 'गर्गादेर्यञ्' (६।१।४२) यञ्प्र०य । कुञ्जादेर्जायन्यः' (६।१।४७) जायन्यप्र० आयन्य । अनेन आयनञ्प्र० → आयन। 'वृद्धिः स्वरे०' (७७४१) वृ० आ। 'अवर्णेवर्णस्य' (७७४|६८) अलुक् ।
[ जानायनिः, जानायनो युवा ] जन । जनस्यापत्यं वृद्धम् । 'नडादिभ्य आयनण्' (६।११५३) आयनण्प्र० → आयन वृद्धिः स्वरेष्वादेिित०' (७|४|१) वृ० आ जानायनस्यापत्यम् 'अत इञ्' (६।१।३१) इञ्प्र० । अनेन अथवा आयनञ्प्र० । वृद्धिः । जानायनस्यापत्यं युवा । अत इब्' (६|१|३१) प्र० । 'विदार्षादणित्रो:' ( ६।१।१४०) इक्लुप् ।
३७
[ औत्सायनः] उत्स । उत्सस्यापत्यं वृद्धम् । अनेन आयनञ्प्र० आयन । 'वृद्धिः स्वरे०' (७|४|१) वृ० औ ।
[ग्रैष्यायणः ] ग्रीष्म । ग्रीष्मस्यापत्यं वृद्धम् । अनेन आयनञ्प्र० आयन 'र- वर्णान्नो ण एकपदे ऽनन्त्यस्या - ऽल च - ट तवर्ग श सान्तरे' (२।३।६३) न० ०
[ आर्जुनायन: ] अर्जुनस्यापत्यं वृद्धम् । अनेन आयनप्र० आयन [ वैल्यायनो युवा ] वैल्यस्यापत्यं युवा । अनेन आयनञ्प्र० अलुक् ॥छ।
-
-
शप-भरद्वाजादात्रेये || ६|१|५० ॥
वृद्धिः स्वरे० ' ( ७|४|१) वृ० ऐ।
वृद्धिः स्वरे०' (७|४|१) वृ० आ
आयन → आयन । 'अवर्णेवर्णस्य
(७|४I६८)
[ शपभरद्वाजात् ] शपश्च भरद्वाजश्च = शपभरद्वाजम्, तस्मात् ।
[ आत्रेये] अत्रेरपत्यम् । 'इतोऽनित्रः' (६/१/७२) एयण्प्र० एय 'अवर्णे०' (७१४२६८) इलुक् । 'वृद्धिः स्वरे०' (७|४|६८) वृद्धिः । आत्रेय सप्तमी ङि ।
[ शापायनः आत्रेयश्चेत् ] शपस्यापत्यं वृद्धमात्रेयः = शापायनः । अनेन आयनञ्प्र० आयन। 'वृद्धिः स्वरे० ' (७|४|१) वृ० आ ।
[ भारद्वाजायन: आत्रेयश्चेत्] 'दुबुभृंगक पोषणे च' (१९४०) भृ भरतीति (विभर्तीति) भरत् । 'शत्रानशावेष्यति तु सस्यौ' (५।२।२०) शतृप्र० → अत् । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति ' ( ४।३।१) गु० अर् । 'वज मार्गणसंस्कारगत्योः' (१५९०) वज् । ‘चुरादिभ्यो णिच्' (३|४|१७) णिच्प्र० । 'ञ्णिति' (४|३|५०) उपान्त्यवृद्धिः आ । भरतं वाजयतीति
| SR No. | 009970 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 444 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 3 MB |