________________
पच्चमोधयायः ।
प्रथमः पादः ।
( तिङन्त प्रकरणम् ) Verbs. प्रत्यय - विवेकः ।
Of the affixes.
अथ
प्राकृते काङ यङादि प्रतायानां न केवलं हेमचन्द्रस्य व्याकरणे “काङोर्यलुक्” ।
विशेषनियमा वर्त्तन्ते । इत्येकं सूचं दृश्यते ।
Prákita grammars in general do not give special rules regarding suffixes kyan, yan, &c. In Hemchandra's vyákarna only we find the rule 'kyanoryaluk' ie the 'y' of the suffix kyan is elided, as, रुद्र (गुरुर्गुरुर्भवति ) ।
(२) प्राकृते गणभेदव्यवस्थैव नास्ति ।
In prákrita the distinction of gana or classes of roots is not observed. All roots are conjugated alike.
(३) प्राकृते तिवादीनां तिङां वर्त्तमान काले वक्ष्यमाण रूपाणि भवन्ति । तथादन्तांश्चवर्ज्जयित्वा धातूनां नात्मने परस्मैपदित्व
भेदोऽपि ।
The conjugation affixes tip &c. of roots in several pronouns are changed to the following in the present tense, no distinction being recognized between parasmai and atmnepadi roots except in those ending in a. (3)
(१) चत्रहिं पाणिनीयप्रस्थानानुसारत स्तिवादीनां स्वरूप मवगन्तव्यम् । We must understand here by tip &c. the affixes mentioned in the sútra 3/4/38 of Pamini. यथा तिप, तस, भि; सिप, यस, थ; मिप, वस् मस् ; न, खाताम् झ थास, बाथ, ध्वम् इवहि महिङ; शौरसेन्यां सबै धातवः परस्मैपदिनो भवन्ति । In the sauraseni all roots are used in the Parasmaipadi.
Aho! Shrutgyanam
17
