________________
(:२२६) संहिते स्तेजोबाद्भिः संहितैरुभव पार्श्वयोरगुल्पामितिः । पाटः श्वेतरक्तैः पूर्व रक्तत्व कथनेऽपि किश्चिद्वर्णभेदान्न पुनरुक्तिः । इदृशैनखे राज्यफलम् ॥ २ ॥ व्यतिरेकमाह
सूर्पाकारैस्तथालग्नैर्वक्रः शुक्तिशिरोयुतः।
प्रस्चिनैः पाण्डुभिस्तीक्ष्णैः पुरुषाः स्युः सुदुःखिता ॥ ३ ॥ ' सूर्पाकोरिति । शुक्तिरङ्गुल्यग्रे शुक्तिरूपरेखाकारस्तस्य शिर ऊर्ध्व भागस्तत्रयुतैग्नैः स्वेदवद्भिः पाण्डुभिर्धवस्तीक्ष्णानखैनरा निन्द्याः स्युः ॥ ३ ॥ विशेषमाह.
वर्तुलैश्चमहैश्वर्य पुष्टितैः सुभगो भवेत् ।
सिग्धैः पाठयुतैः ताननर्भवति भूमिपः ॥४॥ वर्तुलैरिति । वृत्ताकारैः स्वामि-वं पुष्टपोषणं मांसलता, भागे क्रान्तत्वात् तज्जातमेषां ते पुष्टितास्तः सौभाग्यं जनवल्लभता शेष व्यक्तम् ॥ ४ ॥ ग्रन्थान्तरोक्त्या लक्षणविशेषमाह
आवर्ता दक्षिणा शस्ताः साङ्गष्ठाङ्गुलिपर्वसु ।
ताम्रस्निग्धोच्छिखोत्तुङ्गाः पर्वार्धोत्थानखाः शुभाः ।। ५ ॥ आवर्ता इति । सुष्टुवलमानाः दक्षिणाः श्रेष्टाः भ्रमराश्चक्राणि वर्तुलाकाराणि भ्रमरास्तु एकैकोपरिवलमानः स प्रान्त रेखाः । इति भ्रमर चक्रयोर्विशेषः • स्त्रीणां तु कटीकाटिका शीर्षोदरे नाशान्तरे च सृष्टिगोप्यावर्नः शुभो.. न स्यात् । वामभागेऽपि संहारवृत्तम-आवर्तानशुमा भाले दक्षिणाङ्गे श्रेष्ठिनः श्रेयान् भालमध्ये तु न शुभः, ' इत्यादि ग्रन्थान्तरा द्वेद्यम् । ते च कुत्र. स्युरित्याह-अङ्गुष्ठेऽङ्गुलीनामूर्द्धवपर्वसु बाहुल्यात् कस्यचित्तु मूलमध्यान्त्यपर्वणामन्यतमस्मिन् भागेऽपि ताम्रारक्ताः स्निग्धा दीप्तीमन्तः उच्छि.
"Aho Shrutgyanam"
