________________
ਛੇ (ਸ਼ੱਟ) ਦਰੱਵ ਵਿਚਾਰ ਪੰਚਾਕਾ
ਜੀਵ ਦਰੱਵ ਨੌਂ ਤੱਤਵਾਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਭਿੰਨ ਅਤਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਵਾਲੇ ਸਰਵਗ ਜੋ ਸਭ ਦੇ ਮਨਣ ਯੋਗ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਨ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਜੀਵ ਆਦਿ ਦਰੱਵ ਦੇ ਲੱਛਣਾ ਨੂੰ ਆਖਾਂਗਾ। ॥1॥
ਜਿਨੇਸ਼ਵਰਾਂ ਨੇ ਜੀਵ ਅਤੇ ਅਜੀਵ ਦੋ ਦਰੱਵ ਆਖੇ ਹਨ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਧ ਅਤੇ ਅਸ਼ੁੱਧ ਦੇ ਭੇਦ ਤੋਂ ਜੀਵ ਦਰੱਵ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੈ। ॥2॥
ਅਪਣੇ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਭੇਦ ਤੋਂ ਅਜੀਵ ਦਰੱਵ ਵੀ ਪੰਜ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੈ। ਧਰਮ, ਅਧਰਮ, ਅਕਾਸ਼, ਕਾਲ ਅਤੇ ਪੁਦਗਲ। ॥3॥
ਜੀਵ ਸੁਭਾਵ ਪੱਖੋਂ ਚੇਤਨਾ ਲੱਛਣ ਵਾਲਾ, ਵੇਖਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਜਾਣਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਪੱਖੋਂ ਉਹ ਲੋਕ, ਆਕਾਸ਼, ਪਰਮਾਨ, ਭਾਵ, ਅਸੰਖ ਦੇਸ਼ੀ ਹੈ। ॥4॥
| 1 ~
