________________
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਫਿਰ ਜਨਮ ਲੈਣ ਤੇ ਵੀ ਉਹ ਛੇਤੀ ਹੀ ਆਤਮ (ਆਪਣਾ) ਕਲਿਆਣ ਮਾਰਗ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਦੇ ਹਨ। ॥52॥
ਨਾ ਤਾਂ ਘਾਹ ਵਾਲਾ ਸੰਧਾਰਾ (ਵਿਛੋਣਾ) ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪ੍ਰਾਸੁਕ (ਜੀਵ ਰਹਿਤ) ਭੂਮੀ ਸਮਾਧੀ ਮਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਵਿਸ਼ੁੱਧ ਚਰਿਤਰ ਵਿੱਚ ਰਮਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੀ ਸੰਥਾਰਾ (ਸਹੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤਾਰਨ ਵਾਲਾ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ॥53॥ ਮਮਤਾ ਰਹਿਤ, ਸੰਜਮੀ ਬਣ ਕੇ ਜੋ ਸਾਧਕ ਯਥਾ ਖਿਆਤ ਚਰਿਤਰ ਅਤੇ ਸ਼ਰਨ ਚਿੱਤ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਜਿੱਥੇ ਕਿਤੇ ਵੀ ਹੋਵੇ ਉਸਦਾ ਤਾਂ ਨਿੱਤ ਸੰਥਾਰਾ (ਸਮਾਧੀ) ਮਰਨ ਹੈ। ॥54॥
ਵਰਖਾ ਰੁੱਤ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਪ੍ਰਾਕਰ ਦੇ ਤੱਪਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਸਾਧਨਾ ਕਰਕੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਤੇ ਹੇਮੰਤ ਰੁੱਤ ਵਿੱਚ ਸੰਥਾਰੇ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰੇ। ॥54॥
ਸੰਥਾਰੇ ਦੇ ਉਦਾਹਰਣ
ਪੋਤਨਪੁਰ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਪੁਸ਼ਪ ਚੂਲਾ ਆਰਿਆ (ਸਾਧਵੀ) ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਧਰਮ ਅਚਾਰਿਆ ਅਰਿਣਕਾ ਪੁੱਤਰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਨ। ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਉਹ ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਅਚਾਨਕ ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੇ ਫਸਲ ਜਾਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਧੀ ਮਰਨ ਦੀ ਅਰਾਧਨਾ ਕਰਕੇ ਉਤਮ ਅਰਥ (ਮੁਕਤੀ ਜਾਂ ਸਵਰਗ) ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ॥56-57॥
ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਪੰਜ ਮਹਾਂਵਰਤਾਂ ਦੇ ਧਾਰਕ, ਪੰਜ ਸੌ ਮੁਨੀ (ਕੁੰਭਕਾਰ ਨਗਰ ਦੀ ਸੈਨਿਕ ਛਾਉਣੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਸਨ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਦੀ ਹਾਰ ਹੋ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਪਾਪ ਬੁੱਧੀ ਨਾਉ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 499 ਮੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਲਸਿਲੇਵਾਰ ਜੰਤਰ (ਕੋਹਲੂ) ਵਿੱਚ ਪੀੜਕੇ ਚੂਰ ਚੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਰੀਰ ਪ੍ਰਤੀ ਮਮਤਾ ਰਹਿਤ, ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਰੁਕਾਵਟ ਘੁੰਮਣ ਵਾਲੇ, ਹੰਕਾਰ ਰਹਿਤ ਉਹ ਮੁਨੀ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਮਾਧੀ ਮਰਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ, ਉਤਮ ਅਰਥ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ (ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਚਾਰਿਆ ਸਕੰਦਕ ਕਸ਼ਾਏ ਕਾਰਣ ਸਮਾਧੀ ਮਰਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਾ ਕਰ ਸਕਿਆ। ॥58-60॥
8
