________________
ਸੰਸਤਾਰਕ ਪ੍ਰਕੀਣਕ
ਮੰਗਲਾਚਰਨ ਅਤੇ ਸੰਥਾਰੇ ਦਾ ਉਦੇਸ਼:
ਜਿਨ ਸਰੇਸ਼ਟ (ਆਤਮਜੇਤੂ) ਰਿਸ਼ਵ ਅਤੇ ਮਹਾਵੀਰ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਕੇ ਸੰਸਤਾਰਕ ਨਾਉਂ ਦੇ ਇਸ ਗਰੰਥ ਵਿੱਚ ਵਰਨਣ ਕੀਤੀ ਆਚਾਰ ਵਿਵਸਥਾ (ਗੁਣਾਂ ਪ੍ਰੰਪਰਾ) ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਧਿਆਨ ਪੂਰਵਕ ਸੁਣੋ। ॥1॥
ਇਹ ਅਰਾਧਨਾ (ਸਮਾਧੀ ਮਰਨ) ਸੰਜਮੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਮਨੋਰਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੀਵਨ ਦੇ ਆਖਰੀ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ, ਨਿਸ਼ਚੈ (ਸੱਚਮੁੱਚ) ਹੀ ਸੰਜਮੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਲਈ ਜਿੱਤ ਦਾ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ। ॥2॥
ਦਰਿਦਰੀ ਆਦਮੀ ਸੰਪਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ, ਫਾਂਸੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਆਦਮੀ ਲਈ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਮੁਆਫੀ, ਲੜ ਰਹੇ ਯੋਧਾਵਾਂ ਲਈ, ਜਿਵੇਂ ਜਿੱਤ ਦਾ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਣਾ ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਉਦੇਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸੰਜਮੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜਿਉਣ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਮਾਧੀ ਮਰਨ (ਸੰਧਾਰਾ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ॥3॥
ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਮਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੇਡੂਰਿਆ ਮਣੀ, ਸੁਗੰਧਿਤ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਗੋਸ਼ੀਰਸ਼ ਚੰਦਨ ਅਤੇ ਰਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਜਰ ਸਰੇਸ਼ਟ (ਉੱਤਮ) ਹੈ, ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸੰਜਮੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਲਈ ਉੱਤਮ ਮੌਤ ਸਮਾਧੀ ਮਰਨ ਹੀ ਸਰੇਸ਼ਟ ਹੈ।
|| 4 ||
ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਰੇਸ਼ਟ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰੇਸ਼ਟ ਕਮਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਰਿਹੰਤ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਦੀਆਂ ਸਭ ਸਰੇਸ਼ਟ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤੀਰਥੰਕਰ ਦੀ ਮਾਤਾ ਪੂਜਣਯੋਗ ਹੈ। ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸੰਜਮੀ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਮਾਧੀ ਮਰਨ ਸੁਰੇਸ਼ਟ ਹੈ। ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਾਰੇ ਵੰਸ਼ਾਂ ਵਿਚੋਂ ਤੀਰਥੰਕਰ ਦਾ ਵੰਸ਼, ਕੁਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਵਕ ਕੁਲ, ਗਤਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਧ ਗਤਿ, ਸੁੱਖਾਂ ਵਿਚੋਂ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਸੁਖ, ਧਰਮਾਂ ਵਿਚੋਂ ਅਹਿੰਸਾ ਧਰਮ, ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਵਚਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਾਧੂ ਵਚਨ, ਸਰੁਤ ਗਿਆਨ ਵਿੱਚੋਂ ਜਿਨ (ਤੀਰਥੰਕਰ) ਵਚਨ, ਅਤੇ ਸ਼ੁਧੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਸਮਿਅਕ
1
