________________
ਸਮਣ ਸੂਤਰ 16. ਮੋਕਸ਼ ਮਾਰਗ ਸੂਤਰ
(192)ਜੈਨ ਸ਼ਾਸਨ (ਧਰਮ) ਵਿਚ ਮਾਰਗ (ਹ) ਤੇ ਮਾਰਗ ਫਲ (ਮੰਜ਼ਿਲ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਆਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ‘ਮਾਰਗ ਮੋਕਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਢੰਗ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ “ਫਲ ਨਿਰਵਾਨ ਜਾਂ ਮੋਕਸ਼ ਹੈ। '
(193) ਜਿਤੇਂਦਰ ਦੇਵ ਨੇ ਫੁਰਮਾਇਆ ਹੈ ਕਿ “ਸਿੱਖਿਅਕ ਦਰਸ਼ਨ, ਸਿੱਖਿਅਕ ਗਿਆਨ ਤੇ ਸਿੱਖਿਅਕ ਚਾਰਿੱਤਰ ਮੋਕਸ਼ ਦਾ ਮਾਰਗ ਹੈ। ਸਾਧੂਆਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਹਾਰੇ ਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੋਕਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਧੀਨ ਹੋਣ ਨਾਲ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਬੰਧ (ਸੰਗ੍ਰਹਿ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਭਾਵ ਮੋਕਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
(194)ਅਗਿਆਨ ਕਾਰਨ ਜੇ ਗਿਆਨੀ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਸ਼ੁੱਧ ਭਗਤੀ ਆਦਿ ਚੰਗੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਰਾਗ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਆਪਣੇ ਅਸਲ ਰਾਹ ਤੋਂ ਭਟਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
(195) ਜਿਤੇਂਦਰ ਭਗਵਾਨ ਰਾਹੀਂ ਫੁਰਮਾਏ ਗਏ ਵਰਤ, ਸਮਿਤ, ਗੁਪਤੀ, ਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਤਪ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵੀ ਕਈ ਜੀਵ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿਚ ਭਟਕਨ ਵਾਲੇ ਅਗਿਆਨੀ ਤੇ ਮਿੱਥਿਆ ਦਰਿਸ਼ਟੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
(196)ਜੋ ਨਿਸ਼ਚੈ ਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਸਵਰੂਪ ਰਤਨੜੈ (ਸੱਮਿਅਕ ਦਰਸ਼ਨ, ਸਿੱਖਿਅਕ ਗਿਆਨ, ਸੱਮਿਅਕ ਚਾਰਿੱਤਰ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ,
41
