________________
ਸਮਣ ਸੂਤਰ
3. ਸੰਘ ਸੂਤਰ
(25) ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਸੰਘ ਹੈ, ਸੰਘ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਖ਼ਾਤਮਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਜੋ ਗਿਆਨ, ਦਰਸ਼ਨ, ਚਾਰਿੱਤਰ ਦਾ ਮੇਲ ਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸੰਘ ਹੈ।
(26) ਰਤਨ ਤੂੰ (ਸੱਮਿਕ ਗਿਆਨ, ਸੱਮਿਅਕ ਦਰਸ਼ਨ ਤੇ ਸੱਮਿਅਕ ਚਾਰਿੱਤਰ ਰੂਪੀ ਤਿੰਨ ਰਤਨ ਹੀ ਗੁਣ ਹੈ। ਮੋਕਸ਼ ਮਾਰਗ ਵਿਚ ਘੁੰਮਣਾ ਗੱਛ (ਮੁਨੀ ਸਮੂਹ ਹੈ। ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਹੀ ‘ਸਿੰਘ’ ਹੈ। ਨਿਰਮਲ ਆਤਮਾ ਹੀ ਸਮੇਂ (ਧਰਮ ਹੈ।
(27) ਸੰਘ ਡਰੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਲਈ ਭਰੋਸਾ, ਛੱਲ ਰਹਿਤ, ਅਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਵਰਤਾਉ ਕਾਰਨ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਕਾਰਨ, ਸਭ ਪਾਸੇ ਇਕਸੁਰਤਾ (ਮਮਤਾ ਕਾਰਨ ਠੰਢੇ ਘਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਖ਼ਤਰੇ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਮਾਂ ਪਿਉ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਲਈ ਸ਼ਰਨ (ਆਸਰਾ) ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਸੰਘ ਤਾਂ ਤੋਂ ਨਾ ਡਰੋ ।
(28) ਸੰਘ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸਾਧੂ ਹੀ ਸੱਚੇ ਗਿਆਨ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦਰਸ਼ਨ ਤੇ ਚਾਰਿੱਤਰ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪੱਕਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਧੰਨ ਹਨ ਜੋ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਗੁਰੂਕੁਲ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੇ।
(29) ਜਿਸ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਦੇ ਪ੍ਰਤਿਨਾ ਭਗਤੀ ਹੈ ਨਾ ਸਨਮਾਨ ਹੈ, ਨਾ ਗੋਰਵ ਹੈ, ਨਾ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਹੈ, ਨਾ ਸ਼ਰਮ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਆਪਸੀ ਪਿਆਰ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਗੁਰੂਕੁਲ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਦਾ
