________________
ਸਮਣ ਸੂਤਰ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਚਾਰ ਨਯ ਪਰਿਆਏ ਆਰਥਿਕ ਹਨ। ਸੱਤ ਵਿਚੋਂ ਪਹਿਲੇ ਚਾਰ ਨਯ ਅਰਥ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਨ ਅਤੇ ਆਖਿਰੀ ਤਿੰਨ ਨਯ ਸ਼ਬਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਨ।
(700)ਸਮਾਨਯ ਗਿਆਨ (ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ) ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗਿਆਨ (ਖਾਸ ਜਾਣਾਕਰੀ) ਅਤੇ ਉਭੰ ਗਿਆਨ (ਆਮ ਖਾਸ ਦੋਹੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਜੋ ਅਨੇਕਾਂ ਰੂਪ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਿਸ ਢੰਗ ਰਾਹੀਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨੰਗਮ ਨਯ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਨਯਿਕਮਾਨ ਅਰਥਾਤ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜਾਨਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
(701)ਭੂਤ ਵਰਤਮਾਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਭੇਦ ਪੱਖੋਂ ਨੰਗਮ ਨਯ ਦੇ ਤਿੰਨ ਭੇਦ ਹਨ। ਜੋ ਦਰੱਵ ਜਾਂ ਕੰਮ ਪਹਿਲਾਂ ਭੂਤਕਾਲ ਵਿਚ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਕਾਲ ਵਿਚ ਆਰੋਪਣ (ਆਖਣਾ) ਹੀ ਭੂਤ ਨੰਗਮ ਨਯ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਹੋਏ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਨਿਰਵਾਨ ਦੇ ਲਈ ਨਿਰਵਾਨ ਵਾਲੀ ਅਮਾਵਸ ਦੇ ਦਿਨ ਆਪਣਾ ‘ਅੱਜ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਨਿਰਵਾਨ ਹੈ।''।
(702)ਜੋ ਕੰਮ ਅਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੀ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪੁੱਛਣ ਤੇ “ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਆਖਣਾ'' ਜਿਵੇਂ ਭੋਜਨ ਬਨਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਤੇ ਆਖਣਾ ਕਿ ਅੱਜ ਚੌਲ ਬਣਾਏ ਹਨ। ਇਹ ਵਰਤਮਾਨ ਨੰਗਮ ਨਯ ਹੈ।
(703)ਜੋ ਕੰਮ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਉਸ ਕੰਮ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਖ ਦੇਣਾ ਭਵਿੱਖ ਨੰਗਮ ਨਯ ਹੈ
143
