________________
28.
ਤੱਪ ਸੂਤਰ
ਸਮਣ ਸੂਤਰ
(ੳ) ਬਾਹਰਲਾ ਤਪ
(439)ਜਿੱਥੇ ਕਸ਼ਾਇਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਕੇ, ਬ੍ਰਹਮਚਰਜ ਦਾ ਪਾਲਣ, ਜਿਨ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਵਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਸਭ ਤਪ ਹੈ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਭਗਤ ਲੋਕ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਤਪ ਕਰਦੇ ਹਨ।
(440)ਤਪ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੈ (1) ਬਾਹਰਲਾ ਤਪ (2) ਅੰਦਰਲਾ ਤਪ ਬਾਹਰਲਾ ਤਪ ਛੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੰਦਰਲਾ ਤਪ ਵੀ ਛੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੈ।
(441)(1) ਅਨਸ਼ਨ (2) ਉਨੋਧਰਿਕਾ (3) ਭਿਕਸ਼ਾਚਰਿਯਾ (4) ਰਸ ਪਰਿਤਿਆਗ (5) ਕਾਇਆ ਕਲੇਸ਼ (6) ਸੰਲੀਨਤਾ। ਇਹ ਬਾਹਰਲੇ ਤਪ ਦੇ ਛੇ ਭੇਦ ਹਨ।
(442)ਜੋ ਕਰਮਾਂ ਦੀ ਨਿਰਜਰਾ (ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ) ਲਈ ਇਕ ਦੋ ਦਿਨ ਆਦਿ ਦੀ ਹੱਦ ਮਿੱਥ ਦੇ ਸਰੀਰਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਭੋਜਨ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਅਨਸ਼ਨ ਤਪ ਹੈ।
(443)ਜੋ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਭੋਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘਟਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਗਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਪਸਵੀ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਗਿਆਨ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਅਨੁਸ਼ਨ ਤਪ, ਤਾਂ ਭੁੱਖਾ ਮਰਨ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ।
(444)ਅਸਲ ਵਿਚ ਅਨਸ਼ਨ ਤਪ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਨ ਵਿਚ ਅਮੰਗਲ (ਅਸ਼ੁਭ) ਚਿੰਤਾ ਪੈਦਾ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਇੰਦਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕਸ਼ਟ
89
