________________
(ਟਿਪਨੀ ;- ਸਵੇਤਾਵਰ ਸਥਾਨਕਵਾਸੀ ਜੈਨ ਅਤੇ ਤੇਰਾਪੰਥ ਸਵੇਰ ਜੈਨ ਫਿਰਕੇ ਵਾਲੇ ਇਨਾਂ ਆਗਮ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ ਇਸ ਫ਼ਿਰਕੇ ਬਿਨਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਨੰਦੀ ਸੂਤਰ ਤੇ ਅਨੁਯਗ ਦਵਾਰ ਨੂੰ ਮਨਦੇ ਹਨ।) . ਅਨਾਯਤਨ ਵਰਜੈਨ ਦਵਾਰ 5 ਤਸਵਨਾ ਦਵਾਰ 6 ਆਲੋਚਨਾ ਦਵਾਰ 7 ਵਿਧੀ ਦਵਰ
ਛੇਦ ਸੂਤਰ ਛੇਦ ਸੂਤਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇ ਜੈਨ ਸਾਧੂਆ ਦੇ ਆਚਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬਧ ਰਖਦਾ ਹੈ । ਆਚਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਵਿਸ਼ੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ । 1 ਉਤਸਰਗ (ਆਮ ਵਧਿ ਵਿਧਾਨ) 2 ਅਪਵਾਦ (fਸੇ ਮਜਬੂਰੀ ਬਸ ਨਿਯਮ ਤਿਆਗ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ) 3 ਦੋਰ (ਉਤਸਰਗ ਮਾਰਗ ਦਾ ਭੰਗ ਹੋਣਾ) 4 ਪ੍ਰ ਸਚਿਤ ਕੀਤੇ ਪਾਪ ਦਾ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨਾ ਵਿਚ ਯੋਗ ਪ੍ਰਸਚਿਤੇ) ਛੇਦੇ ਸੂਤਰ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਵਿਸ਼ਾ ਵਸਤੂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ ।
ਦੇਸਾ ਸਰੂਤ ਕੰਧ
ਇਸ ਗਥ ਦੇ 10 ਅਧਿਐਨ ਹਨ । ਜਿਨਾਂ ਨੂੰ ਉਦੇਸਕ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ । 1 ਅਸਮਾਧੀ ਸਥਾਨ ;- ਅਸਮਾਧੀ ਦੇ 20 ਕਾਰਣਾ ਦਾ ਵਰਨਣ ਹੈ । 2 ਸੰਬਲ ਦੱਸ :- ਮਹਾਵਰਤਾ ਦੇ ਭੰਗ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ 20 ਸਬ ਲ ਦੋਸ ਹਨ । 3 ਆਨਾ ;- fਗਆਨ ਦਰਸਨ ਚਾਰਿਤੱਰ ਦੇ ਘਾਟੇ ਦਾ ਕਾਰਣ 33 ਅਸਤ ਹਨ । 4 ਗਸੰਧ :- 8 ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਗਣੀ ਸੰਧ ਦਾ ਵਰਨਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । 5 ਚਿੱਤ ਸਮ ਧੀ ਸਥ ਨ ;- ਮਨ ਨੂੰ ਟਿਕਾਣ ਵਾਲੇ ਵਾਲੇ 10 ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਸਮ'ਧੀ ਸਥਾਨ ਦਾ ਵਰਨਣ ਹੈ। 6 ਉਪਾਸਕ ਤਮਾਵਾ :- 11 ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆ ਵਕ ਤਮਾਵਾਂ (ਧੂਅ ਨ ਅਵਸਥਾ) ਦਾ ਵਰਨਣ
7 ਭਿਖਸ਼ੂ ਤਿਅਵਾ :- 12 ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਭਖਸੂ (ਸਾਧ) ਤਮਾਵਾਂ ਦਾ ਵਰਨਣ ਹੈ । 8 ਬਰਖਾ ਕਾਲ ਵਿਚ ਮੁਨੀਆ ਟਿਕਨਾ ਪਰਿਯੁਕਤ ਹੈ । ਪਰਿਯੁਕਤ ਦੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਕਿ ਆਵਾ 24 ਤੀਰਥਕ ਰਾ ਦਾ ਵਰਨਣ ਹੈ । 9 ਮੋਹਨੀਆ ਸਥਾਨ ;- ਇਸ ਵਿਚ 30 ਹੋ ਸਥਾਨਾ ਦਾ ਵਰਨਣ ਹੈ 10 ਅਸੰਯ ਸਥਾਨ :- ਤਪ ਕਾਰਣ ਪਾਤ ਰਿਧੀ ਸਿਧੀ ਨਿਦਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਸ ਅਧਅੰਨ ਵਿਚ ਰਾਜਾ ਣਿਕ ਦੀ ਰਿਧੀ ਦਾ ਵਰਨਣ ਹੈ ।
ਬਹੁਤੇ ਕਲਪ
ਇਸ ਛੇਦ ਵਿਚ ਸਾਧੂ ਜੀਵਨ ਜੀ ਬਿਧੀ ਸੇਧ, ਉਤਸਰਗ ਅਪਵਾਦ, ਤੱਪ ਪ੍ਰਾਸਚਿਤ ਦੇ ਵਰਨਣ 6 ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਹੈ ।
ਪਹਿਲੇ ਉਦੇਸਕ ਵਿਚ 50, ਦੁਸਰੇ ਵਿਚ 25, ਤੀਸਰੇ ਵਿਚ, 3; ਚੰਬੇ ਵਿਚ 37, ਪੰਜਵੇ ਵਿਚ 42, ਛੇਵੇਂ ਵਿੱਚ 20 ਸੂਤਰ ਹਨ । ਸਾਰੇ ਸੂਤਰ ਸਾਧੂ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਸੰਭਖਿਤ ਹਨ ।
(2)
