Page Text
________________
ਮੂਲ ਸੂਤਰ ਮੂਲ ਸੂਤਰ ਦਾ ਭਾਵ ਉਹ ਨਿਥੇ ਹਨ । ਜੋ ਨਵੇ ਮੁਨੀ ਲਈ ਪੜਨੇ ਜਰੂਰੀ ਹਨ . ਇਹ ਚਾਰ ਮਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਵਿਸੇਆ ਵਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ ।
| ਸੀ ਉਤਰਾਧਿਐਨ ਤਰ
ਇਸ ਗ ਥ ਨੂੰ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦਾ ਸਾਰ ਥ ਆਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਗੁਬ ਵਿਚ ਸਵਤਾਰ ਮਾਨਤਾ ਅਨੁਸਾਰ , ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਅੰਤਮ ਉਪਦੇਸ ਦਰਜ ਹੈ । ਜੋ ਉਨਾਂ 527 ਈ ਪੂ ਨੂੰ ਪਾਵਾਪੁਰੀ (ਬਿਹਾਰ) ਵਿਖੇ ਦਿਤਾ ਸੀ। ਪੁਰਾਤਨ ਮਾਨਤਾ ਹੈ । ਕਿ ਜੋ ਉਤਰਾਧਿ ਐਨ ਸੂਤਰ ਵਿਚ ਹੈ । ਉਸ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਹੋਰ ਸ਼੍ਰੀ ਥਾਂ ਵਿਚ ਹੈ । ਜੋ ਸ੍ਰੀ ਉਤਰਾਧਿਐਨ ਸੂਤਰ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਗਥ ਵਿਚ ਨਹੀਂ । ਪੁਰਤਾਨ ਕਾਲ ਤੋਂ ਹੀ ਇਸ 'ਥ ਡੇ ਟੀਕਾ ਚਰਣੀ, ਭਾਸ਼ਯ ਅਤੇ ਟੱਬਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਭਿੰਨ ਅਚਾਰਿਆਵਾ ਨੇ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜੀ, ਹਿੰਦੀ ਰਾਜ ਪ੍ਰਕਤ, ਫ਼ਰੈਚ, ਜਰਮਨ, ਰਾਜਸਥਾਨੀ, ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਅਤੇ ਅਪਭਰੰਸ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਅਨੁਵਾਦ ਹੋ ਚੁਕਾ ਹੈ । ਇਸ ਗਥ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਗੀਤਾ, ਬਾਈਵਲ ਤੇ ਧਮਪਦ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
ਜਿਆਦਾ ਗਾਥਾਵਾ ਵਾਲੇ ਅਧਿਐਨ ਹਨ । ਇਸ ਗੱਬ ਦੇ 36 ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੀ ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾ: ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ ।
ਵਿਨੈ :- ਗੁ ਰੁ ਚੇਲੇ ਦੇ ਆਚਰਨ ਸਬੰਧ ਚੰਗੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਸ ਕੇ ਨਿਮਰਤਾ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਦਿਤੀ ਗਈ ਹੈ । 2 ਪਰਸੇ '- 'ਧੂ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ 22 ਸਟਾ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ । 3 ਚਤੁਰੰਗੀਆਂ :- ਧਰਮ ਦੇ ਚਾਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅੰਗ (ਮਨੁੱਖ ਜੀਵਨ, ਸੱਚੇ ਧਰਮ ਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਤੇ ਧਰਮ ਆਚਰਨ) ਤੇ ਜੋਰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । 4 ਅਸੰਸਕ੍ਰਿਤ :- ਆਲਸ (ਪ੍ਰਸਾਦ) ਤਿਆਗ ਕੇ ਆਤਮ ਤੇ ਸਾਵਧਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । 5 ਅੰਕਾਮ ਮਰਨੀਆ- ਅਕਾਮ (ਆਗਆਨ) ਤੇ ਸਕਾਮ (ਗਿਆਨੀ) ਮਰਨ ਦਾ ਜਿਕਰ ਹੈ । 6 ਕਲਕ ਨਿਰਗ ਥ ;- ਕਰਮਾ ਦੇ ਫੁੱਲ ਪਤ ਝੂਠੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਵਧਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । 7 ਔਰਭ ਰਮਿਆ :- ਮੰਤਵਾਰੇ ਸਾਵਧਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । 8 ਕਾਪਿਆ 1- ਸਾਧੂ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰਕ ਵਿਦੱਆਵਾਂ fਖਣ ਤੋਂ ਮਨਾਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । 9 ਨਮਿ ਵ ਿਜਆ :- ਵਿਦੇਹ ਰਾਜਾ ਨਮਿ ਦੀ ਦੀਖਿਆ ਦਾ ਵੇਰਾਗ ਪੂਰਨ ਵਰਨਣ ਹੈ । 10 ਦਰਮ ਪਤੱਰਕ :- ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਂਵੀਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਮੁਖ ਸ਼ਿਸ ਇੰਦਰਭਤੀ ਗੋਤਮਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਦ
(ਆਲਸ) ਛੱਡਣ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । li ਬਹੁਸ਼ਤ ਪੂਜਾ :- ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਤੇ ਅਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਕਾਰਣਾਂ ਦੀ ਚਰਚਾ ਹੈ 12 ਹਰਕੇਸ਼ੀ :- ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਂਵੀਰ ਦੇ ਇਕ ਚੰਡਾਲ ਜਾਤੀ ਦੇ ਮੁਨੀ ਹਰਿਕੇਸ਼ੀ ਦੀ ਯੱਗਵਾਦੀ
17 .
| SR No. | 009417 |
| Book Title | Jain Sahitya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Purushottam Jain, Ravindra Jain |
| Publisher | Purshottam Jain, Ravindra Jain |
| Publication Year | |
| Total Pages | 25 |
| Language | Punjabi |
| Classification | Book_Other |
| File Size | 1 MB |