________________
4
ਕਯੱਵਨਾ ਸੇਠ
ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਮਹੱਧ ਨਾਂ ਦਾ ਦੇਸ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਰਾਜਗ੍ਰਹਿ ਸੀ। ਉਸ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਇਕ ਧਨਦੱਤ ਨਾਂ ਦਾ ਸੇਠ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਢਲਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਆਖਰੀ ਸਮੇਂ ਉਸ ਦੇ ਇਕ ਪੁੱਤਰ ਕਯੱਵਨਾ ਹੋਇਆ। ਜਨਮ ਤੋਂ ਹੀ ਉਹ ਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰਿਕ ਭੋਗ ਵਿਲਾਸਾ ਤੋਂ ਦੂਰ ਸੀ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਗਿਆਨ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਗੁਜ਼ਾਰਦਾ ਸੀ।
ਨੌਜਵਾਨ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਕਯੱਵਨਾ ਦੀ ਸ਼ਾਦੀ, ਜੈ ਨਾਂ ਦੀ ਸੁੰਦਰ ਕੰਨਿਆ ਨਾਲ ਕਰ ਦਿਤੀ। ਜੈ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਦਲ ਦਲ ਵਿੱਚ ਨਾ ਫਸਾ ਸਕੀ। ਜੈ ਨੇ ਆਪਣਾ ਦੁੱਖ ਅਪਣੀ ਸੱਸ ਵਸੂਮਤੀ ਨੂੰ ਸੁਣਾਇਆ। ਵਸੂਮਤੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਦਾ ਦੁੱਖ ਸੇਠ ਧਨਦੱਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ। ਸੇਠ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਵਿਉਪਾਰ ਧੰਦੇ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ ਸੀ।
ਸੇਠ ਨੇ ਅਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਕਰਕੇ ਅਪਣੇ ਪੁਤਰ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੁੱਝ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਕਾਮਭੋਗੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲਵਾ ਦਿੱਤਾ, ਤਾਂ ਕਿ ਕਯੱਵਨਾ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਮਨ ਬਦਲ ਜਾਵੇ। ਕਾਮਭੋਗੀਆਂ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਕਯੱਵਨਾ ਕੁਮਾਰ ‘ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਾਮਭੋਗੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹ ਜਲਦੀ ਹੀ ਦੇਵਦਤ ਨਾਂ ਦੀ ਇਕ ਵੇਸ਼ਿਆ ਦੇ ਮੋਹ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਵੇਸ਼ਿਆ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ 12 ਸਾਲ ਬੀਤ ਗਏ, ਕਾਮ ਭੋਗ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬੇ ਕਯੱਵਨਾ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਘਰ ਬਿਲਕੁਲ ਭੁੱਲ ਚੁਕਾ ਸੀ। ਇਕ ਵਾਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਨੌਕਰ ਸੁਨੇਹਾ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ, ਕਯੱਵਨਾ ਨੇ ਉਸ ਨੌਕਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, “ਅਜੇ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਇਥੇ ਆਏ 12 ਦਿਨ ਵੀ ਪੂਰੇ ਨਹੀਂ
[15]
