________________
45
ਪੁਸ਼ਪਚੂਲਾ ਗੱਲ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜੀਬ ਵੀ ਹੈ। ਪੁਸ਼ਪਭੱਦਰ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਪੁਸ਼ਪਕੇਤੂ ਨਾਂ ਦਾ ਰਾਜਾ ਰਾਜ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਰਾਜਾ ਤੇ ਪਰਜਾ ਦਾ ਸੰਬਧ ਦੁੱਧ ਤੇ ਪਾਣੀ ਵਰਗਾ ਸੀ। ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਅੱਡ ਸਮਝਣਾ ਬਹੁਤ ਔਖਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਰਾਜਾ ਪੁਸ਼ਪਕੇਤੂ ਨੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਭਾ ਰਾਜ ਮਹਿਲ ਵਿੱਚ ਬੁਲਾਈ ਅਤੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ; ਅੱਜ ਮੈਂ ਆਪ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੇਰਾ ਪੁੱਤਰ ਪੁਸ਼ਪਚੂਲ ਮੇਰੀ ਪੁੱਤਰੀ ਪੁਸ਼ਪਚੂਲਾ ਨਾਲ ਸ਼ਾਦੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੋਹੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਇੱਕਠੇ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਦੀ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਅੱਡ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਮੈਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਰੀ ਵੱਸ ਇਹ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਤਰਾਜ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਆਖੇ।
ਰਾਜੇ ਦੀ ਇਸ ਬੇਢੰਗੀ ਸੂਚਨਾ ਤੋਂ ਪਰਜਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ। ਲੋਕ ਸੋਚਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਭੈਣ ਤੇ ਭਰਾ ਦੀ ਸ਼ਾਦੀ ਕਿਵੇਂ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਉਹ ਵੀ ਇੱਕ ਰਾਜ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ। ਨਾ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਨੂੰ ਮੁੰਡੀਆਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਰਾਜੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕੱਟਣ ਦੀ ਹਿਮਤ ਕਿਸੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸਾਰੇ ਪੱਥਰ ਬਣੇ ਗੱਲ ਸੁਣਦੇ ਰਹੇ। ਪਰਜਾ ਨੂੰ ਚੁੱਪ ਵੇਖ ਕੇ ਰਾਜੇ ਨੇ ਆਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਹੈਰਾਨੀ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਪੈ ਗਏ ਹੋ, ਭਗਵਾਨ ਰਿਸ਼ਭ ਦੇਵ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਯੂਗਲੀਆ ਪ੍ਰਥਾ ਸੀ। ਇਸਤਰੀ ਪੁਰਸ਼ ਇਕੋ ਸਮੇਂ ਜਨਮ ਲੈਂਦੇ, ਬੜੇ ਹੋ ਕੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਦੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਸਨ। ਭਗਵਾਨ ਰਿਸ਼ਭ ਦੇਵ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਸਮਾਪਤ ਕਰਕੇ ਸ਼ਾਦੀ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਚਲਾਈ।
| ਰਾਜੇ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਗੱਲ ਸੁਣਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਖਿਆ, “ਮਹਾਰਾਜ ! ਪੁੱਤਰ, ਪੁੱਤਰੀ ਤੁਹਾਡੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪ ਨੂੰ ਯੋਗ ਹੋਵੇ ਕਰੋ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪੁਸ਼ਪਚੂਲ ਤੇ
[182]