________________
33
ਅਰਜਨ ਮਾਲੀ ਮੁਨੀ
ਅਰਜਨ ਮਾਲੀ ਮੁਨੀ ਦੀ ਕਥਾ ਅੰਤਕ੍ਰਿਤ ਦਸ਼ਾਂਗ ਅੰਗ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਘਟਨਾਂ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਾਜਗ੍ਰਹਿ ਨਗਰੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਸ਼੍ਰੇਣਿਕ ਬਿੰਬਸਾਰ ਰਾਜ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਅਰਜਨ ਮਾਲੀ ਇਕ ਅਮੀਰ ਮਾਲੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਪਣਾ ਬਾਗ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਅਨੇਕਾਂ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਅਰਜਨ ਮਾਲੀ ਦੇ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁਦਗਰ ਪਾਣੀ ਨਾਂ ਦੇ ਯਕਸ਼ ਦਾ ਮੰਦਰ ਸੀ। ਇਸ ਯਕਸ਼ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਲੱਕੜੀ ਦੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੋਹੇ ਦਾ ਮੁਦਗਰ ਸੀ। ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਅਰਜਨ ਮਾਲੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਬੰਧੂਮਤੀ ਇਸ ਯਕਸ਼ ਦੇ ਭਗਤ ਸਨ। ਅਰਜਨ ਮਾਲੀ ਹਰ ਰੋਜ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦਾ, ਫੇਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਉਸ ਯਕਸ਼ ਦੇ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸੀ ਪੂਜਾ ਲਈ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਖੁਦ ਫੁੱਲਾਂ ਨਾਲ ਯਕਸ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦਾ।
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਬਾਗ ਵਿੱਚੋਂ ਫੁਲ ਤੋੜਦੇ, ਫੁੱਲਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਲਾ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਚੌਰਾਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖੜੇ ਹੋਕੇ ਉਹਨਾਂ ਮਾਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਅਰਜਨ ਮਾਲੀ ਖੁਦ ਵੀ ਅਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਕਮਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ, ਉਸ ਦਾ ਜੀਵਨ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਬੀਤ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਉਸ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੇ ਬਦਮਾਸ਼ਾਂ ਦੀ ਟੋਲੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖੀ ਲਲਿਤ ਨਾਂ ਦਾ ਬਦਮਾਸ਼ ਸੀ। ਇਹ ਲੋਕ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਆਂਤਕ ਮਚਾ ਕੇ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਇਹ ਅਰਜਨ ਮਾਲੀ ਦੇ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਆਏ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਜਰ ਅਰਜਨ ਮਾਲੀ ਦੀ ਸੁੰਦਰ ਪਤਨੀ ਬੰਧੂਮਤੀ ਤੇ ਪਈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਰਜਨ ਮਾਲੀ ਆਪਣੀ [143]