________________
ਅਨੁਵਾਦਕਾਂ ਵੱਲੋਂ | ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਧਰਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜੈਨ ਧਰਮ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਧਰਮ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੀ ਅਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਪਹਿਚਾਨ, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ, ਭਾਸ਼ਾ, ਸਿਧਾਂਤ, ਦਰਸ਼ਨ, ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਹਰ ਆਸ਼ਤਕ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜੈਨ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਵਤੇ ਅਤੇ ਸਵਰਗ ਵਾਰੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਦੱਸੀਆ ਹੈ।
ਜੈਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ 45 ਆਗਮ ਸਵੇਤਾਂਬਰ ਮਾਤਾ ਵਿੱਚ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਹਨਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ 2600 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਅਰਧ ਮਾਘਦੀ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਹਨਾ ਆਗਮਾਂ ਦਾ ਸੰਕਲਨ ਪੰਜ ਵਾਚਨਾਵਾਂ ਰਾਹੀ ਸੰਪੂਰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਆਗਮਾਂ ਵਿੱਚ 12 ਅੰਗ, 12 ਉਪੰਗ, ਮੂਲ ਗ੍ਰੰਥ, ਛੇ ਸੂਤਰ ਤੋਂ ਛੁੱਟ 10 ਕੀਰਨਕ ਗ੍ਰੰਥ ਹਨ। ਦੇਵਿੰਦਰ ਸਤਵ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕੀਰਨਕ ਗ੍ਰੰਥ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਸੰਕਲਨਕਰਤਾਂ ਰਿਸ਼ਿ ਪਾਲੀਤ ਅਚਾਰੀਆ ਹੋਏ ਹਨ। ਨੰਦੀ ਸੂਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਵਿੰਦਰ ਸਤਵ ਦਾ ਵਰਨਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਲਪ ਸੂਤਰ ਅਨੁਸਾਰ ਰਿਸ਼ਿ ਪਾਲਤ ਦੀ ਪਟਾ ਵਲੀ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ।
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ
ਆਰਿਆ ਸੁਧਰਮਾ
ਆਰਿਆ ਜੰਬੂ
ਆਰਿਆ ਪ੍ਰਭਾਵ
