________________
ਬ੍ਰਹਮ, ਛੇਵਾਂ ਲਾਤੰਕ, ਸੱਤਵਾਂ ਮਹਾਂ ਸ਼ੁਕਰ, ਅੱਠਵਾਂ ਸਹਸਤ੍ਰੀ ਦੇਵੇਂਦਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਨੋਵਾਂ ਆਨਤ, ਦਸਵਾਂ ਪ੍ਰਾਨਤ, ਗਿਆਰਹਵਾਂ ਆਰਨ, ਬਾਰਹਵਾਂ ਅਚਯੁਕਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਇਹ 12 ਕਲਪਪਤੀ ਇੰਦਰਾਂ ਕਲਪਾਂ ਦੇ ਸਵਾਮੀ ਆਖੇ ਗਏ ਹਨ ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਆਗਿਆ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਦੂਸਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। 163-166॥
ਕਲਪ ਵਾਸੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਦੇਵ ਸਮੂਹ ਹਨ। ਉਹ ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਖੁਦ ਹੀ ਨਿਰੰਤਰ ਕਰਕੇ ਉਤਪਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਗ੍ਰੇਵਾਇਕ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਾਸ ਜਾਂ ਸਵਾਮੀ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। ॥167॥
ਜੋ ਸਮਿਅਕ ਦਰਸ਼ਨ (ਸ਼ੁਧ ਸ਼ਰਧਾ) ਤੋਂ ਗਿਰੇ ਹੋਏ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਮਣ ਭੇਸ਼ ਧਾਰਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਮਰ ਕੇ ਗ੍ਰੇਵੇਯਕ ਵਿਮਾਨ ਵਿੱਚ ਉਤਪਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ।168॥ ਵਿਮਾਨਕ ਇੰਦਰਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ:
ਇਹ ਸੁਧਰਮਕਲਪਪਤੀ ਸ਼ੁਕਰ ਮਹਾਂਅਨੁਭਾਵ ਦੇ 32 ਲੱਖ ਵਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਕੱਥਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ।169॥
ਈਸ਼ਾਨ ਕਲਪਾਪਤੀ ਇੰਦਰ ਦੇ 28 ਲੱਖ ਵਿਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਨਤਕੁਮਾਰ ਕਲਪ ਵਿੱਚ 12 ਲੱਖ ਵਿਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਹਿੰਦਰ ਕਲਪ ਵਿੱਚ 8 ਲੱਖ ਵਿਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਲੋਕ ਵਿੱਚ 4 ਲੱਖ ਵਿਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਲਾਤੰਕ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਵਿਮਾਨਾਂ ਦੇ ਸਵਾਮੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਹਾਂ ਸ਼ੁਕਰ 40 ਲੱਖ ਵਿਮਾਨਾ ਦੇ ਸਵਾਮੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਸਤ੍ਹਾ 6 ਹਜ਼ਾਰ ਵਿਮਾਨਾ ਦੇ ਸਵਾਮੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਆਨਤ, ਪ੍ਰਾਨਤ ਕਲਪ ਵਿੱਚ 4 ਸੌ ਵਿਮਾਨ ਹਨ। ਆਰਨ, ਅਚਯੁਕਤ ਕਲਪ ਵਿੱਚ 3 ਸੌ ਵਿਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਇਹਨਾਂ ਚਾਰੇ ਕਲਪਾ ਵਿੱਚ 7 ਸੌ ਵਿਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ।170-173॥
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੇ ਸੁੰਦਰੀ! ਜਿਸ ਕਲਪ ਵਿੱਚ ਜਿਨ੍ਹੇ ਵਿਮਾਨ ਆਖੇ ਗਏ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕਲਪ ਪਤੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਉੱਮਰ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ। 174॥
22
