________________
ਵਰਧਮਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਹੋਰ ਨਾਂ
ਸ਼ਵੇਤਾਂਬਰ ਜੈਨ ਸ਼ਾਸ਼ਤਰਾਂ ਵਿਚ ਉਪਰੋਕਤ ਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਂਵੀਰ ਦੇ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਾਂ ਮਿਲਦੇ ਹਨ ।
1. ਕਸ਼ਯਪ :- ਗਿਆਤ ਕੁਲ ਵਿਚ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਗੋਤ ਕਸ਼ਯਪ ਸੀ ਜਦ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਤੀ ਪਿੱਛਵੀ ਸੀ ।
2. ਗਿਆਤ ਪੁੱਤਰ :- ਲਿੱਛਵੀਆਂ ਦੇ ਕੁਲ ਵਿਚ ਦੋ ਕੁਲ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਮੁਖ ਸਨ। (1) ਗਿਆਤ (2) ਸ਼ਾਕਯ (ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ ਦਾ ਜਨਮ ਸ਼ਾਕਯ ਕੁਲ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ) 3. ਵਿਦੇਹ :- ਵਿਦੇਹ ਇਲਾਕਾ ਗੰਗਾ ਤੇ ਗੰਡਕੀ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸੀ। ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੀ ਮਾਤਾ ਬੈਦੇਹੀ ਸੀ । ਇਸ ਕਾਰਣ ਬਹੁਤ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਹ ਆਖਦੇ ਸਨ ।
4. ਵੈਸ਼ਾਲਿਕ : ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਜਨਮ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕੁੱਲ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਇਸ ਪਖੋਂ ਉਹ ਵੈਸ਼ਾਲਿਕ ਸਨ । ਵਰਧਮਾਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ
ਰੂਪ
ਵਿੱਚ
ਜਦ ਵਰਧਮਾਨ 7-8 ਸਾਲ ਦੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਨੇ ਬਾਲਕ ਵਰਧਮਾਨ ਨੂੰ ਉਚੀ ਸਿਖਿਆ ਲਈ ਪਾਠਸ਼ਾਲਾ ਭੇਜਣ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਣਾਇਆ ।ਬਾਲਕ ਵਰਧਮਾਨ ਨੂੰ ਬੜੇ ਸ਼ਾਹੀ ਠਾਠ ਬਾਠ ਨਾਲ ਪਾਠਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਿਧਾਰਥ ਨੇ ਪਾਠਸ਼ਾਲਾ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਸ਼ਾਹੀ ਸਨਮਾਨ ਕੀਤਾ । ਪਾਠਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਬਚਿਆਂ ਨੂੰ ਤੋਹਫੇ ਵੰਡੇ ਗਏ ।
ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਵਰਧਮਾਨ ਹੁਣ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਸਨ, ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਇੰਦਰ ਦਾ ਸਿੰਘਾਸਨ ਡੋਲ ਗਿਆ । ਉਸਨੇ ਅਵਧੀ ਗਿਆਨ ਰਾਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ “ ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਮਨੁੱਖ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਵਰਧਮਾਨ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਤੀਰਥੰਕਰ ਹੈ । ਉਸਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨ ਦੇ ਕੇ ਉਹ ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਘਟਾ ਰਹੇ ਹਨ ।” ਇੰਦਰ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਬੁਢੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦਾ ਭੇਸ ਧਾਰਨ ਕੀਤਾ । ਉਹ ਬਾਲਕ ਵਰਧਮਾਨ ਕੋਲ ਆ ਕੇ ਵਿਆਕਰਨ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ।ਇਹ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਅਜਿਹੇ ਸਨ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਤਰ ਵਰਧਮਾਨ ਦੀ ਪਾਠਸ਼ਾਲਾ ਦਾ ਕੋਈ ਅਧਿਆਪਕ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਸੀ । ਬਾਲਕ ਵਰਧਮਾਨ ਨੇ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਯੋਗ ਉੱਤਰ ਦਿਤੇ । ਇੰਦਰ ਦੇ ਇਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉੱਤਰ ਤੋਂ ਹੀ “ ਜਿਤੇਂਦਰ ਵਿਆਕਰਨ " ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੋਈ ।
"
܀
ਇਹ ਬਾਲਕ ਵਰਧਮਾਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਿਨ ਸੀ । ਜਦ ਮੁੱਖ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਪਾਠਸ਼ਾਲਾ ਵਿਚ ਸਭ ਕੁਝ ਸੁਣਿਆ । ਉਸਨੂੰ ਬਾਲਕ ਵਰਧਮਾਨ ਦੀ ਅਨੋਖੀ ਬੁੱਧੀ ਤੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ ।ਉਹ ਸੋਚਣ ਲੱਗਾ “ ਇਹ ਕੋਈ ਸਧਾਰਣ ਬਾਲਕ ਨਹੀਂ । ਇਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣਾ
.
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਂਵੀਰ
31