________________
ਵਰਧਮਾਨ ਤੋਂ ਮਹਾਵੀਰ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਚਪਨ ਦੀ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ । ਇਕ ਵਾਰ ਬਾਲਕ ਵਰਧਮਾਨ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਖੇਡ ਰਹੇ ਸਨ, ਕਿ ਅਚਾਨਕ ਹੀ ਉਸ ਥਾਂ ਇਕ ਦੇਵਤਾ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਲੈਣ ਆਇਆ । ਉਸਨੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸੱਪ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲਿਆ । ਸਾਰੇ ਬਚੇ ਸੱਪ ਤੋਂ ਡਰ ਕੇ ਨੱਠ ਗਏ । ਪਰ ਵਰਧਮਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਬੜੇ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਉਸ ਸੱਪ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਹੁਣ ਖੇਲ ਫਿਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ।ਉਸ ਦੇਵਤੇ ਨੇ ਇਸ ਵਾਰ ਬੱਚੇ ਦਾ ਰੂਪ ਬਣਾਇਆ ਉਹ ਬਚਿਆਂ ਵਿਚ ਖੇਡਣ ਲਗਾ ਬਚੇ ਤਿੰਦੂੰਕ ਖੇਲ ਰਹੇ ਸਨ । ਇਸ ਖੇਲ ਵਿਚ ਹਾਰਨ ਵਾਲਾ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿੱਠ ਤੇ ਚੁੱਕਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਖੇਲ ਵਿਚ ਦੋ-ਦੋ ਲੜਕੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਇਹ ਦੇਵਤਾ ਬਚੇ ਦਾ ਹੀ ਰੂਪ ਬਣਾ ਕੇ ਬਾਲਕ ਵਰਧਮਾਨ ਵਾਲੀ ਟੋਲੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਕੇ ਖੇਡਣ ਲੱਗਾ । ਉਹ ਦੇਵਤਾ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸੱਪ ਦਾ ਰੂਪ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ ਤਾਂ ਵਰਧਮਾਨ ਬਾਲਕ ਨਹੀਂ ਘਬਰਾਇਆ । ਇਸ ਵਾਰ ਮੈਂ ਜੋ ਦੇਵ ਨਾਟਕ ਕਰਾਂਗਾ ਉਹ ਜਰੂਰ ਘਬਰਾ ਜਾਏਗਾ । ਦੇਵਤਾ ਰੂਪੀ ਬਾਲਕ ਜਾਣ ਬੁੱਝ ਕੇ ਵਰਧਮਾਨ ਤੋਂ ਹਾਰ ਗਿਆ । ਉਸਨੇ ਵਰਧਮਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਿਠ ਤੇ ਬਿਠਾ ਲਿਆ । ਹੁਣ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਸ਼ਰੀਰ ਆਪਣੀ ਦੇਵ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਵਧਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ । ਕੁਝ ਚਿਰ ਪਿਛੋਂ ਉਹ ਦੇਵਤਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਡਰਾਉਣੀ ਸ਼ਕਲ ਧਾਰਨ ਕਰਕੇ ਆਕਾਸ਼ ਵੱਲ ਉੱਡਣ ਲੱਗਾ । ਸਾਰੇ ਬਚੇ ਉਸ ਡਰਾਉਣੀ ਸ਼ਕਲ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਦੌੜ ਗਏ । ਵਰਧਮਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗਿਆਨ ਰਾਹੀਂ ਦੇਵਤੇ ਦੀ ਇਸ ਚਾਲ ਨੂੰ ਸਮਝ ਲਿਆ । ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇਵਤੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮੁੱਕਾ ਮਾਰਿਆ ।ਦੇਵਤਾ ਝੱਟ ਅਸਲੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ ।
"
ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਗਲਤੀ ਦੀ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗੀ ਤੇ ਵਰਧਮਾਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ- “ ਹੇ ਵਰਧਮਾਨ, ਤੁਹਾਡੀ ਸਾਡੇ ਰਾਜੇ ਇੰਦਰ ਨੇ ਜਿੰਨੀ ਤਾਰੀਫ ਕੀਤੀ ਸੀ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਤੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਜਿਆਦਾ ਬੱਲਸ਼ਾਲੀ ਹੋ । ਤੁਸੀਂ ਵਰਧਮਾਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਮਹਾਵੀਰ (ਮਹਾਨ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ) ਹੋ ।” ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇਵਤਾ ਬਾਲਕ ਵਰਧਮਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਜਿਥੋ ਆਇਆ ਸੀ ਉਥੇ ਹੀ ਚਲਾ ਗਿਆ ।
ਸਨਮਤਿ
ਇਕ ਵਾਰ ਸੰਜੇ ਤੇ ਵਿਜੇ ਨਾਂ ਦੇ ਦੋ ਮੁਨੀ ਇਕਠੇ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਅਚਾਨਕ ਕਿਸੇ ਸਿਧਾਂਤ ਬਾਰੇ ਸ਼ੰਕਾ ਪੈਦਾ ਹੋਈ । ਜਦ ਉਹ ਖੱਤਰੀ ਕੁੰਡ ਗਰਾਮ ਦੇ ਨਜਦੀਕ ਗੁਜਰ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਅੰਤਮ ਤੀਰਥੰਕਰ ਵਰਧਮਾਨ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰੀਏ । ਇਉਂ ਸੋਚ ਕੇ ਜਿਉਂ ਹੀ ਉਹ ਮਹਿਲਾਂ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚੇ । ਰਾਜ ਮਹਿਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਦੇ ਸਾਰ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਰੀ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ
29