________________
ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਦਾ ਪਾਸ਼ਚਿਤ :
| ਹੁਣ ਗੋਸ਼ਾਲਿਕ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਆ ਗਿਆ । ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਬਹੁਤ ਕਮਜੋਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰੰਤੂ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ੁਭ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਸੀ ।
ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਪਛਤਾਵਾ ਹੋਣ ਲਗਾ ।ਉਸ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਉਪਕਾਰ ਯਾਦ ਆਉਣ ਲਗੇ । ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੋਂ ਨਫਰਤ ਹੋ ਗਈ ! ਉਹ ਸੋਚਣ ਲਗਾ “ ਮੈਂ ਠਗ ਸੀ, ਜੋ ਜਿਨ, ਅਰਿਹੰਤ, ਤੀਰਥੰਕਰ, ਕੇਵਲੀ, ਜਾਂ ਸਰਵਗ ਨਾ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਹ ਅਖਵਾਉਦਾ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਮੈਂ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੁਰਾ ਵਿਵਹਾਰ ਕੀਤਾ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਚੇਲੇ ਬਿਨਾਂ ਕਾਰਨ ਭਸਮ ਕਰ
ਦਿਤੇ।
“ਸਚੇ ਜਿੰਨ, ਤੀਰਥੰਕਰ, ਕੇਵਲੀ, ਅਰਿਹੰਤ ਤੇ ਸਰਵਗ ਤਾਂ ਸ਼ਮਣ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਹਨ । ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਦਾ ਪਸ਼ਚਾਤਾਪ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।”
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਨੇ ਮਨ ਹੀ ਮਨ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਬੁਰੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਪਸ਼ਚਾਤਾਪ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ । | ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਚੇਲਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਕਿਹਾ “ ਹੇ ਭਿਕਸ਼ੂਓ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੀ ਅੰਤਮ ਇੱਛਾ ਪੂਰੀ ਕਰੋਗੇ ? "
ਭਿਕਸ਼ੂ ਨੇ ਸਿਰ ਝੁਕਾ ਕੇ ਹਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ । ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਨੇ ਕਿਹਾ “ਤੁਸੀਂ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣੋ । ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਪਾਪੀ, ਪਾਖੰਡੀ ਤੇ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਹਾਂ । ਮੈਂ ਕੋਈ ਜਿਨ, ਤੀਰਥੰਕਰ, ਅਰਿਹੰਤ, ਕੇਵਲੀ ਜਾਂ ਸਰਵਾਂਗ ਨਹੀਂ । ਅਸਲ ਤੀਰਥੰਕਰ ਤਾਂ ਮਣ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਹਨ । ਜੋ ਕਿ ਮਨੁਖਾਂ, ਦੇਵਤਿਆਂ, ਪਸ਼ੂਆਂ ਰਾਹੀਂ ਪੂਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।”
“ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਪਾਪਾਂ ਦਾ ਪਸ਼ਚਾਤਾਪ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ । ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਪਹਿਲੇ ਹੁਕਮ ਦੀ ਕੋਈ ਪਾਲਣਾ ਨਾ ਕਰਨਾ । ਸਗੋਂ ਜਦ ਮੈਂ ਮਰ ਜਾਵਾਂ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਖਬੇ ਪੈਰ ਨੂੰ ਰਸੀ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ, ਮੇਰੇ ਮੂੰਹ ਤੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਬੁਕਣਾ । ਫੇਰ ਮੇਰੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਵਸਤੀ ਨਗਰੀ ਵਿਚ ਇਸੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਘਸੀਟਦੇ ਹੋਏ ਆਖਣਾ "ਇਹ ਮੰਖਲੀ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਮਰ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਤੀਰਥੰਕਰ ਨਾ ਹੈਂ ਕੇ ਤੀਰਥੰਕਰ ਹੋਣ ਦਾ ਢੋਂਗ ਕਰਦਾ ਸੀ । ਇਹ ਵੀ ਆਖਣਾ ਕਿ ਮਣਾਂ ਦਾ ਘਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਗੁਰੂ ਦਰੋਹੀ ਮਰ ਗਿਆ ਹੈ ।” ਇਹੋ ਮੇਰੀ ਅੰਤਮ ਇੱਛਾ ਹੈ ।”
ਇਹ ਆਖ ਕੇ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਮਰ ਗਿਆ । ਭਿਕਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਸੀ । ਪਰ ਉਹ ਗੁਰੂ ਦੀ ਅੰਤਮ ਇੱਛਾ ਵੀ ਪੂਰੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ । ਭਿਕਸ਼ੂਆਂ ਨੇ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ ਵਿੱਚ ਹੀ ਦਰਵਾਜੇ ਬੰਦ ਕਰ ਲਏ । ਫੇਰ ਨਕਲੀ ਸ਼ਾਸਤੀ
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ
99