________________
-
-
प्रियदर्शिनी टीका अ १४ नगगतिगजथा मानापमाननमत्व च दृष्ट्रा मम मनोऽस्या सातिशय मसीदति । साधारणा हि पल्पमपि सम्पद प्राप्य मदोन्मत्ता भान्ति । अहो । इयं तु मत्ता राज्य सम्पद प्राप्यापि मद न करोति । अम्यास्तु सरें गुणा एप सन्ति । तथाप्येता. सपन्यो मात्सर्यादम्या दोपमेव परन्ति । उनचापि। "जाइर होमति गण्यते तरची दम्भ सूची कैतवम् ।
गरे निपुणता मजो विमनिता दैन्य मियागपिनि ॥
नम्मिन्यवलिप्तता मुरता वक्तर्यशक्ति स्थिरे ।
तत्को नाम गुणो, भवेत्स गुणिना यो दुर्जनैङ्कित. ॥ इति । देयो तो मही इसकी बुद्धि केसी शुभ है ? इसका विवेक एव निपु-, णता ना मान और अपमान में ममता देग्यकर मेरा मन इस म बहुत अधिक अनुरागयुक्त बनकर प्रसन्न हो जाता है। जब कि साधा रण जन स्वल्प भी विभति को पाकर मदोन्मत्त हो जाया करते है नर यह मेरे द्वारा प्रदत्त राज्यविभूति को प्राप्त करके भी आश्चर्य है योटा सा भी अभिमान नहीं करती है। इस मे तो जितनी भी बाते है वे सर गुणरूप ही है। परन्तु दु ग्ब है उन इसकी सपत्नियों की बुद्धि पर जो मात्मय से इस मे दोपही देग्वती है। कहा भी है
जाडय हमति गण्यते तरुची दम्भ. शुची कैनवम्, गरे निघृगता माजी विमतिता दैन्य प्रियालापिनि । तेनस्चिन्यवलिप्तता मुग्वरता वक्तयशक्ति' स्थिरे,
तत्को नाम गुणो भवेत्स गुणिना यो दुर्जनौतितः ॥१॥ લાગ્યા કે, જુએ તે ખરા! આની બુદ્ધિ કેવા શુભ છે, અને વિવેક અને નિપુણતા તથા માન અને અપમાનમાં સમતા જોઈને મારૂ મન એનામાં અધિક અનુરાગયુક્ત બની જાય છે જ્યારે સાધારણ મ નવી થોડી પણ વિભૂતિ મળતા મદોન્મત્ત બની જાય છે ત્યારે આજે મારા તરફથી આપવામાં આવેલ રાજ્ય સ પત્તિ ને પ્રાપ્ત કરવા છતા પણ આય છે કે, જરા સરખું ય અભિમાન કરતી નથી આ તો સપૂર્ણ ગુણની ખાણ જ છે પરંતુ દુખની વાત છે કે, આ બધી રાણુંઓ આના તરફ વિના કારણે જ ઈપો કર્યા કરે છે અને એનામા દેવજ જોયા કરે છે કહ્યું પણ છે––
जाडय हीमति गण्यते प्रतरुची दम्भ. शुचौ वैतवम् , सूरे निणता महजो विमतिता दैन्य मियालापिनि । तेजस्विन्यवलिप्तता मुखरता वक्तर्यशक्ति स्थिरे, तत्को नाम गुणो भवेत्म गुणिना यो दुर्जन वित' ॥१॥
