________________
१६४
उत्तराध्ययनसूत्रे
-
-
हे ब्राह्मण ! यस्मिन् गृहे न कश्चिन्मृतम्तस्माद् गृहाद् भस्म समानय, त्वत्पुत्र जोवयिष्यामि । ततोऽसौ नगरे पतिया गत्वा भस्मालामेन निराशो भूत्वा चक्रवर्तिसमीपे समागतः। तदा सगरो नामणमनमोव-भो ब्राह्मण । धारय धैर्यम् , दूरीकुरु पुनमरणज सन्तापम् । नास्तिकश्चि जीवलोके यो जातो न मृत । जातस्य हि मृत्युव॑वः । ममापि भूयासः पूजा मृताः। मृत्यु हि न कमपि मुञ्चति । सर्वसाधारणमिद मरणम् । ___ उक्त च--किं अधि काद भुषणे, जम्स जायानेर पायाउ ।
नियकम्मपरिणईए, जम्ममरणाइ समारे ॥१॥ ___-या-किमस्ति कोऽपि भुवने, यस्य जाता (पुनाः) नै याता (मृता)।
निजकर्मपरिणत्या, जन्ममरणानि ससारे ॥१॥ इति । जब देखा तो उसने उस ब्राह्मग से परितोप के निमित्त इस प्रकार कहा-हे ब्राह्मण। जिस घरमे किसीकी भी मृत्यु न हुई हो तुम जाकर उस घर से राख ले आओ, मैं तुम्हारे पुत्र को जीवित कर दृगा। चक्रवर्ती की बात सुनकर ब्राह्मण नगर में प्रत्येक घर पर जाकर चक्रवर्ती के कहे अनुसार राख मागने लगा-परतु किसी भी जगह उसको इस प्रकार की राख उपलब्ध नहीं हुई, अत' वह निराश होकर वापिस चक्रवर्ती के पास लौट आया। सगरने ब्राह्मण को देखकर कहा-हे ब्राह्मण ! धैर्य धारण करो, पुत्र के मरणजन्य सताप को छोडो ऐसा कोई भी प्राणी ससार मे नहीं है जो पैदा होकर मरे नहींजो उ-पन्न हुआ है उसका विनाश अवश्यभावी है। मेरे ही बहुत से पूर्वज काल के ग्रास बन चुके है । मृत्यु तो किसीको भी नहीं छोडता है। सबको एक दिन मरना ही है, कहा भी है किદીન આપવા નિમિત્તથી આ પ્રમાણે કહ્યું, હે બ્રાહ્મણ ! જે ઘરમાં કોઈનું પણ મૃ યુ થયેલ ન હોય તેવા ઘેર જઈને રખ લઈ આવે એટલે હું તમારા પુત્રને જીવતો કરી દઈશ ચ વતીની વાત સાંભળીને બ્રાહ્મણ નગરમાં પ્રત્યેક ઘર પર જઈને ચવતાના કહ્યા અનુસાર રાખની માગણી કરવા લાગ્યું પરંતુ કોઈ પણ જગ્યાએ તેને આ પ્રકારની રાખ મળી નહીં આથી તે નિરાશ થઈને ચક્રવર્તીની પાસે પાછો ફર્યો સગરે બ્રાહાણને જોઈને કહ્યું, હે બ્રાહ્મણ ! હૈયે ધારણ કરે પુત્રના મરણ જન્ય સતાપ છેડે, એ કઈ પણ પ્રાણી જગતમાં નથી કે, જે પેદા થઈને મરે નહી જે ઉત્પન્ન થાય છે તેનું મૃત્યુ અવશ્ય થાય છે જ મારા ૫ ઘણુ પૂર્વજે કાળને કેળા બની ચૂક્યા છેમૃત્યુ તે કેઈને પણ છેડતુ નથી સઘળાએ કઈ એક શ્વિન “રવાનુ તે છે જ કહ્યું પણ છે કે
