________________
मियदर्शिनी टीका अ० ३ गा०९ जीवविपये धर्माचार्यतिष्यगुप्तयो सयाद ६८७
किंच-यदि श्रुत ममाण मन्यते तहि सर्वेऽपि जीप्रदेशाः परिपूर्णा जीव. स्वेन श्रुते उक्ताः, न त्वेक एव चरमप्रदेशः।
उक्त हि तत्रैव-" जम्हा ण कसिणे पडिपुण्णे लोगागासपएसतुल्ले जीवे त्ति बत्तव्व सिया"। अतः श्रुतप्रामाण्यादन्त्यप्रदेश एव न जीवत्वेनेष्टव्यः फितु सर्व प्रदेशाः समुदिताः मतिपूर्णी जीव इति मन्तव्यम् । (२)
यया-एकोऽपि तन्तु समस्तपटोपकारी माति, त विना समस्तपटाभावात्, परतु स एफस्तन्तुः समस्तपटो न भवति, किंतु-सर्वेऽपि तन्तवः समुदिताः संपूर्णपटव्यपदेश लभन्ते, इति लोके प्रसिद्धिः । तथा एको जीवप्रदेशोऽपि जीवो न भनति, किंतु सर्वेऽपि जीवप्रदेशाः समुदिता जीव इति । ___ और भी-तुम यदि श्रुत को प्रमाण मानते हो तो सम्मिलित समस्त जीवप्रदेश ही जीव है, ऐसा शास्त्र में कहा है, एक चरम प्रदेश ही जीव है ऐसा नही कहा है । देखो वही पर ऐसा कहा है-"जम्हा ण कसिणे पडिपुण्णे लोगागासपएसतुल्ले जीवेत्ति वत्तव्य सिया" । इस लिये श्रुतप्रमाण से तुम को अन्त्यप्रदेश ही जीव है ऐसा दुराग्रह छोड देना चाहिये। ऐसा मानना चाहिये कि सम्मिलित समस्त प्रदेश ही जीव है(२)
जिस प्रकार एक भी तन्तु समस्त पट का उपकारी होता है, क्यो कि उसके विना समस्त पट नहीं कहला सकता, किन्तु इसका तात्पर्य यह थोडे ही होता है कि वह तन्तु ही समस्त पट हो जाता है । समस्त तन्तुओं का समुदाय ही एक पूरा पट कहलाता है, ऐसी वात लोक मे प्रसिद्ध है, उसी तरह एक जीवप्रदेश भी जीव नही है किन्तु समु. दित समस्त जीवप्रदेश ही एक जीव है।
તમે જે શ્રતને પ્રમાણ માનતા હે તે સમ્મિલિત સમસ્ત પ્રદેશ જ જીવ છે એવું શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે એક ચરમ પ્રદેશ જ જીવ છે તેવું हेस नयी शुभ मे ०४२याये ४३ छ-" जम्हाण कसिणे पडिपुण्णे लोगागासपयेसतुल्ले जीवेत्ति वत्तव्य सिया' माथी श्रुत अभालथी अन्य પ્રદેશ જ જીવ છે એવો દુરાગ્રહ તમારે છેડી દેવા જોઈએ એવું જ માનવું જોઈએ કે, સમ્મિલિત સમસ્ત પ્રદેશ જ જીવ છે (૨)
જે રીતે એક પણ તતુ સમસ્ત પટને ઉપકારી હોય છે કેમકે, તેના વગર સમસ્ત પટ કહેવાતો નથી પણ તું એનું તાત્પર્ય એ થોડુ જ થાય છે કે, એ ત તું જ સમસ્ત પટ બની જાય છે સમસ્ત તતુઓને સમુદાય જ એક પૂરે ૫ટ કહેવાય છે આ વાત લાકમાં પ્રસિદ્ધ છે, એ જ રીતે એક જીવ પ્રદેશ પણ જીવ નથી પર તુ સમુદિત સમસ્ત જીવપ્રદેશ જ એક જીવ છે