Page Text
________________
प्रियदर्शिनी टोका भ० २ गा० ४४ दर्शनपरीपदेऽष्टाविंशतिलब्धिवर्णनम् ५३१ पर्यायैरुपेत जानाति, तत्र घटोऽय द्रव्यत. सौवर्ण, क्षेत्रतो मरुदेशीयस्तथा गृहाभ्यन्तरस्थ, काल्तत्रैमासिकः, भावतः - सुसस्थानचाकचिक्यादियुक्त, आकारेण महान्, इत्यादि प्रचुरनिशेषणविशिष्ट जानाति ॥ ९ ॥ चारणलब्धिः - आकाशगमनशक्तिः ॥ १० ॥ आशीर्विपलब्धिः - आशी :- अनुग्रहः, विप-निग्रहः, तद्रूपा लब्धिः, निग्रहानुग्रहसामर्थ्यमित्यर्थः ॥ ११ ॥ केवलिलब्धिः - केनलिनः केवलज्ञानसिद्धिः ॥ १२ ॥ गणधरलब्धि: - गणधरत्वप्राप्ति ॥ १३ ॥ पूर्वधरलब्धिः - पूर्वरत्वमाप्तिः ॥ १४ ॥ अर्हल्लधिः - अईचप्राप्तिः ॥ १५ ॥ चक्रवर्तिलब्धिःहै तो इस लब्धिवाला उसे प्रसंगवश इस रूप से स्पष्ट जान लेता है कि इसने द्रन्य की अपेक्षा सुवर्ण का, क्षेत्र की अपेक्षा मस्देश का अथवा घर के भीतर का, काल की अपेक्षा तीन मास का, एव भाव की अपेक्षा अच्छे आकार का, अथवा चाकचिक्यादि रूप से युक्त घट का चिन्तन किया है । इस प्रकार विपुलमतिलब्धि वाला घटको अनेक विशेषण से विशिष्ट जान सकता है तब कि ऋजुमतिलब्धि वाला इस प्रकार से घट को नही जान सकता है वह तो उसे सामान्यरूप से ही जानता है ९ । आकाश मे गमन करने की शक्ति जिस लब्धि द्वारा उत्पन्न हो जाती है वह चारणलब्धि है १० । जिसके प्रभाव से अनुग्रह और निग्रह करने की शक्ति प्रगट हो जावे वह आशीविषलब्धि है ११ । केवलियों के जो केवलज्ञान की सिद्धि होती है उसका नाम केवलिलब्धि है १२ । गणधरपद की प्राप्ति होने मे जो कारण होती है वह गणधरलब्धि है १३ । पूर्वधरत्व की प्राप्ति पूर्वधरलब्धि । १४, अर्हस्पद की प्राप्ति अर्हल्लब्धि १५, चक्रधरत्व की प्राप्ति चक्रवर्तिતેવા રૂપથી સ્પષ્ટ જાણી લે છે કે, તેણે દ્રષ્યની અપેક્ષા, સુવણૅના ક્ષેત્રની અપેક્ષા, મરૂદેશના અથવા ઘરની અંદરના કાળની અપેક્ષા ત્રણ માસનુ અને ભાવની અપેક્ષા સારા આકારનુ અથવા ચળકાટ ચકચકાટાદિ રૂપથી યુક્ત ઘટ જાણે છે. આ પ્રકારે વિપુલમતિ લબ્ધિવાળા ઘટને અનેક વિશેષણેથી વિશિષ્ટ જાણી શકે છે ત્યારે ઋજુમતિ લબ્ધિવાળા આ રીતે ઘને જાણી શકતા નથી તે તે એને સામાન્યરૂપથી જ જાણે છે (૯) આકાશમા ઉડવાની શકિત જે લબ્ધિ દ્વારા ઉત્પન્ન થાય છે તે ચારણલબ્ધિ છે (૧૦) જેના પ્રભાવથી અનુગ્રહ અને નિગ્રહ કરવાની શકિત પ્રગટ થાય છે તે આશીવીષલબ્ધિ છે. (૧૧) કેવલીઓને કેવળજ્ઞાની લબ્ધિ થાય છે તેનુ નામ કેવળલબ્ધિ છે (૧૨) ગણુ ધર પદની પ્રાપ્તિ થવામા જે કારણ હોય છે તે ગણધરલબ્ધિ છે (૧૩) પૂર્વધર ત્વની પ્રાપ્તિ પૂર્વધરલબ્ધિ (૧૪) અદ્વૈત્પન્નુની પ્રાપ્તિ અહલબ્ધિ (૧૫)
| SR No. | 009352 |
| Book Title | Uttaradhyayan Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 961 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 28 MB |