Page Text
________________
१७२
उत्तराध्ययनसूत्रे ____ ततोऽपि यदि प्रमाद्यति वहि मासलघुमायश्चित्तरूपा दण्डना कर्तव्या। इत्थ दण्डितोऽपि यदि प्रमादान विरमते तदा कुदुमदृष्टान्तो वक्तव्यः । यथा-अतीव पिष्टं कुङ्कुम 'केसर' इति भाषाप्रसिद्ध पापाणमिव कठोर न भवति, भवान् महता प्रयासेन मतिनोद्यमानः कथ प्रमत्तः सटत्तः । अत्र मासलघु दीयते।
वास्त्रयादूर्घ यदि प्रमादवो न निवर्तते तदा निष्कासना कर्तव्या । अथासौ स्वय परेण वा प्रज्ञापितः सन् पुनरागत्य प्रमादात् प्रतिनिवृत्तो वदति-भगवन् ! क्षमस्व मदीयमपराधनिकुरम्यम्, न पुनरेव करिष्यामीति । तदा गुरुरेवं वदेव-यथा प्रतिस्मारणारूप तीन प्रकार की वाचना के देने पर भी यदि शिष्य प्रमादपतित होता है, तो उसे एक मास का लघु प्रायश्चित्त देना चाहिये। उस समय उससे यह कहना चाहिये कि देखो केशर जव बार २ रगड़ कर पीसी जाती है तो वह भी पापाण जैसी कठोर नहीं रहती है किन्तु इकदम नरम पड जाती है परन्तु बडे आश्चर्य की बात है कि तुम्हें बार २ समझाया जाता है फिर भी तुम प्रमाद को नहीं छोडते हो । क्या बात है पता नहीं पड़ता कि तुम प्रमादी क्यों बन रहे हो ॥
__ आचार्य तथा अन्य मुनि द्वारा तीन वार समझाने पर भी यदि शिष्य प्रमाद से पीछे नही हटता है, उस समय उसे सघ से बाहर करने रूप दण्ड देना चाहिये । उस समय यदि दूसरों के द्वारा समझाये जाने पर अथवा अपनी गल्ती अपने आप स्वीकार करने पर यह ऐसा गुरु महाराज के समक्ष कहे कि हे गुरु महाराज! मेरे अभीतक के समस्त अपराध आप क्षमा करे, अब आगे ऐसा नही करने का भाव રની વાચના દેવા છતા પણ જો શિષ્ય પ્રમાદ વશ બને, તે તેને એક માસનું લઘુ પ્રાયશ્ચિત દેવું જોઈએ તે સમય તેને એવું કહેવું જોઈએ કે, કેશર ને વારવાર ઘુટાઈ ઘુટાઈને પીસવામાં આવે છે, તે પણ પત્થરની માફક કઠેર નહિં બનતા વધુ ને વધુ નરમ બને છે ઘણા જ આશ્ચર્યની વાત છે કે, તમને વાર વાર સમજાવવા છતા પણ તમે પ્રમાદને છેડતા નથી કર્યું કારણ છે તે સમજાતું નથી કે તમે તમારે પ્રમાદ છોડતા નથી આચાર્ય તથા અન્ય મુનિ દ્વારા ત્રણવાર સમજાવ્યા છતા પણ જે શિષ્ય પ્રમાદથી પાછા ન હટે તે તેને તે સમયે સઘની બહાર કરવારૂપ દડ દેવે જોઈએ તે સમય કદાચ બીજાઓ દ્વારા સમજાવવાથી અથવા પોતાની ભૂલ પિતે જ સ્વીકારીને તે ગુરુ મહારાજ સમક્ષ એવું કહે કે, હે ગુરુ મહારાજ! મારા આજ સુધીના બધા અપરાધ આપ માફ કરે, હવે આગળ હુ આવુ નહિ કરે તે સમયે
| SR No. | 009352 |
| Book Title | Uttaradhyayan Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 961 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 28 MB |