________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० १ गा १५ आत्मदमनोपदेश
१०१ यति-स्थूलस्य हृष्टपुष्टाङ्गस्य तन कयमल्पेनोदर भरिप्यति ' इत्यादि परिभननचन अत्वाऽपि स महात्मा समभार समालम्व्य स्वात्मान हीन न मन्यते स्म, तदा स उचितभिक्षा गृहीत्वा प्रतिनिवृत्तः । एप सनिभिर्भाव्यम् ॥ १४ ॥
आत्मनो दमने मत्येव कोधौफल्य कतुं शक्यते तस्मात् तदुपढेश तत्फल चाहमूलम्-अप्पा चेवं दमेयव्वो अप्पा है खल दमो।
अप्पी दतो सुंही होई अस्ति लोएं परत्थ ये ॥१५॥ छाया-आत्मा एव दमितव्यः आत्मा हु खलु दुर्दमः।।
जात्मान दाम्यन् सुखी भवति, अस्मिन् लोके परन च ॥१५॥ स्वामिनि ने कहा-बाह खूब कहा इतने सडमुसड तो होरहे हो फिर भी योडा आहार देने के लिये कह रहे हो योडे से दिये गये आहार से भला इस हृष्टपुष्ट शरीर की तृप्ति कैसे हो सकेगी । इत्यादि उसके अपमान जनक वचन सुनकर भी वे महात्मा समभावशाली ही बने रहे और उन्होने उसके वचन से अपने आपको हीन नहीं समझा। वहा से उचित भिक्षा लेकर फिर वे अपने स्थान पर वापिस आगये । इसी प्रकार कहने का मतलब यह है कि समस्त मुनिजनोंको अपने आपको प्रतिकूल सयोग मे हीन नही मानना चाहिये ॥ १४ ॥
जो आत्मा का दमन करता है वही क्रोध को निष्फलकर सकता है इस लिये सूत्रकार आत्मा-अर्थात्-मन को दमन करने का उपदेश देते ह एव उसका फल भी कहते है-अप्पाचेव०' इत्यादि । વાહ ખૂબ કહ્યું, આટલા અલમસ્ત જેવા તે બની રહેલ છે છતા પણ
ડે આહાર દેવાનું કહી રહ્યા છે ચેડા આહારથી ભલા આ અલમસ્ત શરીરની તૃપ્તિ કઈ રીતે થઈ શકશે ઈત્યાદિ એના અપમાન જનક વચન સાભળીને પણ તે મહાત્મા સમભવશાળી જ બની રહ્યા અને તેના તેવા વચનોથી પિતાની જાતને હીન નહિ સમજ્યા ત્યાથી ઉચિત ભિક્ષા લઈને પછી તે પોતાના સ્થાન ઉપર આવી ગયા આ પ્રકાર કહેવાનો મતલબ એ છે કે સમસ્ત મુનિ જનેએ પિત પિતાને પ્રતિકુલ સ જેગમા પણ હિન માનવુ ન જોઈએ ૧૪
જે આત્માનું દમન કરે છે તે કોઈને નિષ્ફળ કરી શકે છે આ માટે સૂત્રકાર આત્મા–અર્થાત–મનને દમન કરવાને ઉપદેશ આપે છે અને તેનું ફળ ५५ ४९ छे-अप्पाचेव० इत्यादि
