________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० १ मा ७ विनयफलम्
५७
I
मालम्बनम् । यथा श्रीखण्डचन्दनतरुः समस्तमलयाचल्काननगतान् वृक्षान् सुरभयति, यथा वा अमृतमय शीतलचन्द्रकिरण ससतो विकसत् कुमुदन मनोज्ञमुगन्ध शीत पवनमनोहरचन्द्रिकाभिर्जनमनः प्रसादक भवति, यथा वा क्षीरसागरनिर्झरी स्वासन्नवर्तिनो वृक्षगुच्छगुल्मल्तावल्लीप्रभृतीन् नानाविधान् वनस्पतीन् रसप्रदानेन वर्धयन्ती मोदयति, ए विनयविभूषितः खलु शीलेन कुल्गणगच्छान मोढयन् लोके चिन्तामणिरिव समन्यते, कल्पतरुरिव सेव्यते, निधिरिव समाद्रियते सुधेव परिपूज्यते ॥ 11
कर लेती है कि मुझे अपना कल्याण करना है-अतः वह नियागार्थीमोक्षाभिलापी बन जाता है । और इस स्थिति मे उसकी प्रत्येक क्रिया मोक्षप्राप्ति की ओर ही उसे ले जाने वाली होती रहती हैं, अतः वह किसी भी कुल, गणग्व-गच्छ से नहीं निकाला जाता है।
भावार्थ- जिस प्रकार श्रीग्वण्डचदन का वृक्ष समस्त मलयाचल के जंगल में रहे हुए वृक्षों को अपनी अपार सुगधि से सुरभित करता रहता है । अथवा जिस प्रकार अमृतमय शीतलचन्द्र की किरणों के ससर्ग से विकसित कुमुदवन, मनोज, शीतल एव सुगंधित वायु एव मनोहर चादनी के द्वारा प्रत्येक जन के मन को आल्हादित करता है । अथवा - जिस प्रकार क्षीर सागर की निर्झरी अपने निकट रहे हुए वृक्षों को उनके गुच्छों को गुल्मों एव लतावल्ली आदि को रमप्रदान से वृद्धिगत अर्थात् बढ़ाती हुई उन्हें विकसित करती है इसी तरह विनय से
મારે પેાતાનુ કલ્યાણ કરવુ છે—આથી તે નિયાગા –મેક્ષ અભિલાષી ખની જાય છે અને એ સ્થિતિમા એની પ્રત્યેક ક્રિયાએ મેાક્ષ પ્રાપ્તિની તક્ જ એને લઈ જવાવાળી થતી રહે છે એટલે તે કાઇપણ કુળ, ગુણ અને ગચ્છથી દૂર કરવામા આવતા નથી મતલખ આના એ છે કે જે પ્રકારે શ્રીખ ડ ચંદનનું વૃક્ષ સમસ્ત મલયાચલના જંગલમા રહેલા બધા વૃÀાને પેાતાની અપાર સુગ ધીથી સુરભિત કરતુ રહે છે અથવા જે પ્રકારે અમૃતમય શીતળ કિરણેાના સમથી વિકસિત કુમુદવન, મનેજ્ઞ, શીતળ અને સુગ પિત વાયુ એવી મનેાહર ચાદની દ્વારા પ્રત્યેક જનના મનને આલ્પાદિત કરે છે અથવાજે પ્રકાર ક્ષીર સાગરની નિર્ઝરી (અગ્ગા) પાતાની નિકટ વ્હેલા વૃક્ષાને એની ડાળા વિગેરેને તથા કુલળાદિ, પાદડા વગેરેને રસપ્રદાનથી વૃદ્ધિંગત અર્થાત્ વધારે છે અને વિકસીત કરે છે. આ રીતે વિનયથી વિભૂષિત બનેલ
3-6
