Page Text
________________
प्रमण्याकणसूत्र मध्यमङ्गल प्रथमसवरद्वारे अहिंसा भगवतीवर्णनेन अन्त्यमाल च " नायपुत्तेण वीरेण भगवया पयासिय " इत्यालापकेन च विज्ञेयम् , इत्यल विस्तरेण ।
अथ प्रश्नव्याकरणमित्यस्य कः शब्दार्थः ? उच्यते प्रश्नाअगुष्ठादिविद्याः, ते व्याक्रियन्ते प्रतिपाद्यन्ते यस्मिन्निति प्रश्नव्याकरणम् , अा-अष्टोत्तर प्रश्नशतम्। अष्टोत्तरमप्रश्नशतम् । अष्टोत्तर प्रश्नाऽमनशतम् । या विद्याः, मन्त्रा या पृष्टा एव चरण करना ऐसा शिष्ट पुरुपो का आचार भी है-तो फिर शास्त्रकार ने इस सूत्र मे मगलाचरण क्यों नहीं किया है ?
उत्तर-इस प्रकार की आशका ठीक नहीं है, क्यों कि भगवान् द्वारा कहा गया यह शास्त्र साक्षात् मगल स्वरूप है अतः यह म्चय ही मगलरूप है अत स्वय मगलरूप बने हुए शास्त्र में मगलरूपता रोने से शास्त्रकार ने उसे निवद्ध करने की अपेक्षा मगलाचरण किया ही है। फिर भी सुनो-शास्त्रकार ने इस शास्त्र मे " जनू इणमो" इस भगवान् के आमत्रण से आदि मगल, प्रथम सवर द्वार मे भगवती अहिंसा का वर्णन रूप मध्यमगल, और " नायपुत्तेग वीरेण भगवया पयासिय" अन्त में इस प्रकार के कथन से अन्त्यमगल किया है, ऐसा जानना चाहिये। अब इस विषय मे और अधिक कहने से क्या लाभ।
शका-"प्रश्नव्यकरण" इसका शब्दार्थ क्या है ?
उत्तर-अगुष्ठ आदि विधाओं का नाम प्रश्न है। ये प्रश्न इसमें विस्तार पूर्वक प्रतिपादित किये गये है। इसलिये इससूत्रका नाम મધ્યમાં અને અત્તે મગળાચરણ કરવું તે શિષ્ટ પુરુષને આચાર પણ છે. છતા પણ સૂત્રકારે આ સૂત્રમાં મગળાચરણ કેમ કર્યું નથી?
ઉત્તર–આ પ્રકારની આરીકા યોગ્ય નથી, કારણકે ભગવાન દ્વારા કહેવામાં આવેલ આ શાસ્ત્ર જ સાક્ષાત્ મગળવરૂપ છે, તેથી તે પોતે જ મગળરૂપ છે તેથી સ્વય મગળરૂપ બનેલ રણાસ્ત્રમાં મગળરૂપતા હોવાથી શાસ્ત્રકારે તેને સવ બાધવાની અપેક્ષાએ મ ગળાચરણ કર્યું જ છેવળી સાભળે શાસ્ત્રકારે माशाखमा "जनू इणमो" म प्रभाए भगवानना मामाथी माहि भण, प्रथम ११२वारमा भगवती मडिसाना वन३५ मध्यभाग, भने “नायपुत्तेण वीरेण भगवया पयासिय" मन्तभी ये Ust२ना उथनथी सत्यभागण यु छ, એમ સમજી લેવુ હવે આ વિષયમાં વધુ કહેવાથી શું લાભ?
श-"प्रयाऽ२Y "नी सार्थ छ ?
ઉત્તર-અનુષ્ઠ આદિ વિદ્યાઓનું નામ પ્રશ્ન છે તે પ્રશ્નોનું આ સૂત્રમાં વિસ્તારથી પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે તેથી તેનું નામ પ્રશ્ન-નાકરણ પડયું છે
| SR No. | 009349 |
| Book Title | Prashna Vyakaran Sutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1962 |
| Total Pages | 1106 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_prashnavyakaran |
| File Size | 36 MB |