Page Text
________________
सुशिनी टीका २० ५ ० २ परिग्रहस्य प्रिंजघ्नामनिरूपणम् . ५०९ एवम्-यथा धनमाप्तिर्भवेदेवम् , आचार:-माचरणम् ८, ' पिंडो' पिण्ड =धनधान्यादीना समुदायः ९, 'दबसरो' द्रव्यसार.-द्रव्याणामेव सर्वोत्कृष्टपदार्थ स्वेन परिशानम् १०, 'तहा' तथा 'महिच्छा' महेन्छा-अपरिमितमाछा ११, 'पडिवो' प्रतिवन्धः-आमक्तिकारकः १२, 'लोहप्पा' लोभात्मा-कोभअतः इसका नाम सभार है । परिग्रही जीव धान्य आदि पदार्थों को कोष्ठ आदि में भरकर रख देता है ताकि आवश्यकता पड़ने पर वे काल में लाये जा सके-इसलिये इसका छठा नाम सभार है ६ । परिग्रही जीव सुवर्ण आदि द्रव्यके अधिक हो जाने पर उनका अग्नि में गलवाफर पाशा करवा लेता है, इसलिये इसकासातवा नाम सकर है ७। धन कमाने की लालसा से परिग्रही जीव ऐसाआचरण करताहै कि जिससेधन का लाभ अधिकमात्रा में होतारहे,इसलिये इसका आठवा नाम एवमाचार है ८। पिण्ड इसका नाम इसलिये है कि इस में धन धान्यादि पदार्या का समुदाय पिण्डरूप से घर में रहा करता है । परिग्रही जीव धनादि पदार्थो को ही सर्वोत्तम मानता है इसलिये इनका नौवा नाम द्रव्यसार है १० । परिग्रही जीव की इच्छाएँ आकाश की तरह अनत हुआ करती हैं इसलिये इस का नाम महेच्छा है ११ । मणुप्यों में इस परिग्रह से ही पर के द्रव्यों में आसक्ति जगती है इसलिए इसका नाम प्रतियघ है १२ । परिग्रही जीव मे लोभ की मात्रा बहुत अधिक होती ધાન્ય આદિ પદાર્થ ભરીને રાખી મુકાય છે, તેથી તેનું નામ “સ ભાર છે પરિગ્રહી જીવ ઘાન્યાદિ પદાર્થોને કાઠી આદિમાં ભરી રાખે છે કે જેથી જરૂર પડે ત્યારે તેને ઉપયોગ કરી શકાય, તેથી તેનું છઠું નામ “સ ભાર” છે (૭) પરિગ્રહી જીવ સુવર્ણ આદિ દ્રવ્ય વધી જાય છે ત્યારે તેને અગ્નિમાં ગળાવીને તેના પાશા પડાવી લે છે, તેથી તેનું સાતમુ નામ “સ કર” છે (૮) ધન કમાવાની લાલસાથી પરિગ્રહી જીવ એવું આચરણ કરે છે કે જે આચરણથી ધન પ્રાપ્તિ વધુ પ્રમાણમાં થતી રહે, તેથી તેનું આઠમુ નામ એવમાચાર છે (૯) તેનુ નવમુ નામ “પિંડ” એ કારણે છે કે પરિગ્રહી જીવ ધન ધાન્યાદિ પદાર્થોને જથ્થા પિંડરૂપે ઘરમાં રાખ્યા કરે છે (૧૦) પરિગ્રહી જીવ ધનાદિ પદાર્થોને જ સર્વોત્તમ માને છે, તેથી તેનું દસમુ નામ ‘દ્રવ્યસાર છે (૧૧) પરિગ્રહી જીવોની ઈચ્છાઓ અકાળની જેમ અન ત હેય છે, તેથી તેનું નામ “મહેચ્છા” છે (૧૨) આ પરિગ્રહને કારણે જ ५२ मा मामाने मासहित पहथाय छे तथा तेनु नाम 'प्रतिबध' છે (૧૩) પરિગ્રહી જીવમા લેભની માત્રા ઘણી જ વધારે હોય છે, તેથી તે
| SR No. | 009349 |
| Book Title | Prashna Vyakaran Sutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1962 |
| Total Pages | 1106 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_prashnavyakaran |
| File Size | 36 MB |