Page Text
________________
श्रीजीवाभिगमसूत्रे
कपायकर्म पुद्गलपरिशातं करोति । एवं मरणसमुदघातगतमायुः कर्म पुलपरिशातं करोति । वैक्रियसमुद्घातगतो जीवः स्वप्रदेशान् शरीराद्वहिर्निष्कास्य शरीरविष्कम्भबाहुल्यमानमायामतः संख्येययोजनप्रमाणं दण्डं निसृजति, निसृज्य यथास्थूलान् वैक्रियशरीरनामकर्मपुद्रलान् प्राग्वद्वान् शातयति । तैजसाहारकसमुद्रघातौ वैकियसमुद्घातवदेव ज्ञातव्यौ । नवरं तैजससमुद्घातगतो जीवः तैजसशरीरनामकर्मपुद्गलानां परिशातं करोति आहारकसमुद्घातगतस्तु जीवः आहारक शरीरनामकर्मपुद्गलानां निर्जरां करोति, केवलिसमुद्घातसमुद्घातस्तु केवली सदसद्वेदनीयशुभाशुभनामोच्चनीच्चैर्गोत्रकर्मपुद्गलानां परिशातं करोति । आधा :- पट् समुद्र्द्धाताः प्रत्येकमात्र मौहूर्त्तिकाः, केवलिसमुद्घातस्तु अष्टसामयिको भवति । तदुक्तं प्रज्ञापनायाम् - वहाँ अवस्थित हो जाता है । इस स्थितिवाला बना हुआ वह जीव बहुत अधिक कषाय कर्मों की निर्जरा कर देता है । इसी प्रकार मरण समुद्घातगत जीव आयु कर्म पुद्गलों की निर्जरा करता है । वैक्रियसमुद्घात गत जीव अपने आत्मप्रदेशों को शरीर से बाहर निकालकर उन्हें शरीर की चौडाई और मोटाई प्रमाण बनाता है तथा लम्बाई में संख्यातयोजनप्रमाण दण्ड के रूप में बनाता है । बनाकर फिर वह प्राग्बद्ध यथास्थूल वैकियशरीरनामकर्म के पुद्गलों की निर्जरा करता है । तैनस और आहारक समुघात वैक्रियसमुद्घात के जैसे ही होते हैं । परन्तु - तु-तैनस समुदूधात से समवहत हुआ जीव तैजस शरीरनामकर्मके पुगलों का नाश करता है । और आहारक समुद्घात से समवहत हुआ जीव आहारक शरीरनामकर्म के पुगलो की निर्जरा करता है । तथा केवलिसमुद्घात से समवहत हुआ जीव- केवली - साता असाता वेदनीय के शुभाशुभ नामकर्म के उच्च नीच गोत्र कर्म के पुद्गलों का विनाश करता है । आदि के ६ समुद्घातों में से प्रत्येक समुद्घात का समय एक २, अन्तर्मुहूर्त्त का है । और केवलिसमुद्घात का समय आठ समय का
1
I
८०
છે. આ પ્રકારની પરિસ્થિતિમાં મુકાયેલા તે જીવ બહુ જ કષાય ક પુદ્ગલેાની નિર્જરા કરી નાખે છે એ જ પ્રમાણે મારણાન્તિક સમુદઘાતથી યુક્ત થયેલેા જીવ આયુક પુદગલાની નિર્જરા ી નાખે છે. વૈક્રિયસમુદ્ધાત યુક્ત છ પેાતાના આત્મપ્રદેશને શરીરમાંથી બહાર કાઢીને તેમને શરીરની પહેાળઇ અને જાડાઈ પ્રમાણે અનાવે છે તથા લખાઇની અપેક્ષાએ સખ્યાત ચૈાજનપ્રમાણુ દડરૂપ બનાવે છે. ત્યાર બાદ તે પૂર્વે ઉપાર્જિત કરેલાં યથા સ્થૂલ વૈક્રિયશરીર નામક નાં પુદ્ગલેાની નિરા કરે છે. તેજસ અને આહારક સમુદઘાત વૈક્રિય સમુદઘાતની જેમ જ થાય છે. પરંતુ વિશિષ્ટતા એટલી જ છે કે તૈજસ સમ્મુદઘાતથી યુક્ત થયેલા જીવ તેજસ શરીર નામકર્માંનાં પુદ્દગલેનેાનાશ કરે છે અને આહારક સમ્રુદ્ધાતથી યુક્ત થયેલા જીવ આહારક શરીર નામકમનાં પુદ્દગલાની નિરા કરે છે, કેવલિ સમુઘાતથી યુક્ત થયેલા જીવ (કેવળી) સાતા અસાતા વેદનીયનાં શુભાશુભ નામક્રમનાં અને ઉચ્ચ નીચ ગાત્રકમનાં પુદ્દગલાના વિનાશ કરે છે. પહેલાં છ સમુદ્દામાંના પ્રત્યેક સમુદઘાતને સમય એક એક અન્તર્મુહૂતના છે અને કેલિસમ્રુધ્ધાતના સમય
| SR No. | 009335 |
| Book Title | Jivajivabhigamsutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 690 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 45 MB |