Page Text
________________
प्रमेयधोतिका टीका
प्र. १ लेश्याद्वारनिरूपणम् ७१
(७) अथ सप्तमं वेश्याद्वारमाह - ' तेसि णं' इत्यादि, 'तेसि णं भंते ? जीवाणं कइलेस्साओ पन्नत्ताओ' तेषां सूक्ष्मपृथिवीकायिकानां खलु भवन्त । जीवानां कतिलेश्याः प्रज्ञप्ताः - कथिता इति प्रश्नः, भगवानाह - 'गोमया' इत्यादि,' गोयमा' हे गौतम 'तिन्नि लेस्साओ पन्नत्ताओ' तिस्रो लेश्याः प्रज्ञप्ताः - कथिताः 'तं जहा' तद्यथा 'कण्हलेस्सा नीललेस्सा काउलेस्सा' कृष्णलेश्या नीललेश्या कापोतलेश्या, लिश्यति - रिलप्यते कर्मणा सहात्मा अनया इति लेश्या कृष्णादि द्रव्यसाहाय्यादात्मनः शुभाशुभपरिणामात्मिका ।
तदुक्तम् - कृष्णादि द्रव्यसाचिव्यात् परिणामो य आत्मनः । स्फटिकस्येव तत्रायं लेश्याशब्दः प्रवर्तते ॥ इति ।
सा च लेश्या षट् प्रकारा भवति तद्यथा - कृष्णलेश्या नीललेश्या कापोतलेश्या तेजोलेश्या पद्मलेश्या शुक्ललेश्या च ६ । एतासां लेश्यानां स्वरूपं जम्बूफलभक्षकषट्पुरुषदृष्टान्तेन ज्ञातव्यम् । .
(७) लेश्याद्वार कथन - " तेसि णं भंते ! जीवाणं कइ लेस्साओ पन्नताओ " हे भदन्त ! सूक्ष्मपृथिवीकायिकजीवो के कितनी लेश्याएं कही गई है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-' गोयमा ! तिन्नि लेस्साओ पन्नत्ताओ "हे गौतम! इन जीवो के आदि की तीन लेश्याऍ होती हैं- "तंजहा" जो इस प्रकार से हैं-" कण्हलेस्सा, नीललेस्सा काउलेस्सा" कृष्णलेश्या, नीललेश्या और कापोतलेश्या जिसके द्वारा आत्मा कर्म के साथ बन्धाया जाता है वह लेश्या है यह लेश्या आदि द्रव्य की सहायता से स्फटिक मणिकी तरह आत्माके शुभ अशुभ परिणामरूप होती है - कहा भी है- 'कृष्णादि द्रव्यसाचिव्यात्' इत्यादि
यह लेश्या छ प्रकार की होती है - कृष्णलेश्या, नोललेश्या कापोतलेश्या, तेजोलेश्या, पद्मलेश्या और शुक्ललेश्या । इन वेश्याओं का स्वरूप जामुनको खानेवाले छ पुरुषो के दृष्टान्तसे जाना
(७) बेश्याद्वार "तेसि णं भंते! जीवाणं कह लेस्साओ पन्नताओ ?" हे भगवन् ! સૂક્ષ્મપૃથ્વીકાયિક જીવાને કેટલી લેશ્યાએ હાય છે ?
महावीर अलुना उत्तर - "गोयमा । तिन्नि लेस्साओ पन्नताओ-तंजहा - कण्हलेस्सा, नीललेस्सा, काउलेस्सा' हे गौतम! ते भवेोभां नीचे प्रभाषेनी ऋणु बेश्यामोनो सहुलाव होय छे - (१) सॄष्ट्युसेश्या, (२) नीससेश्या, (3) प्रयोत सेश्या.
જેના દ્વારા આત્માના કમની સાથે સમધ થાય છે, તેને લેશ્યા કહે છે—તે લેશ્યા કૃષ્ણ આદિ દ્રવ્યની સહાયતાથી સ્ફટિક મણિની જેમ આત્માના શુભઅશુભ પરિણામ રૂપ હાય छे छे - "कृष्णादि द्रव्यसाचिव्यात्" इत्याहि मा बेश्याना नीचे प्रभा छ प्रारो छे (१) द्रुष्ट्णुवेश्या, (२) नीससेश्या, (3) प्रयोत बेश्या, (४) तेले बेश्या, (૫) પદ્મ લેશ્યા અને (૬) શુકલ લેશ્યા. આ લેશ્યાઓનુ સ્વરૂપ જાંબુ ખાનારા છ પુરુષોના દૃષ્ટાંતથી જાણી શકાય છે તે દૃષ્ટાંત નીચે પ્રમાણે છે——
| SR No. | 009335 |
| Book Title | Jivajivabhigamsutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 690 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 45 MB |