Page Text
________________
जीवाभिगमसूत्रे सेवार्तम् । अथवा 'छेवी' इत्यस्य छेदवृत्तम् इतिच्छाया, प्राकृते दकारलोपदर्शनात् , तत्र छेदानाम्-अस्थिपर्यन्तभागानां वृत्तं परस्परं संबन्धघट्टनालक्षणं वर्तन वृत्तिर्यत्र तत् छेदवृत्तम् ।
इदमित्थं स्वरूपकम्- यत्रास्थीनि परस्परं छेदेन वर्तन्ते न कीलिकामात्रेणापि तेषां बन्धो भवेत् तत् छेदवृत्तम् ।
इदं पष्टं सेवार्तसंहननं सूक्ष्मपृथिवीकायिकजीवशरीरस्य भवतीति । अयं भावः-यद्यपि सूक्ष्मपृथिवीकायिकानामस्थ्यादिकं न भवति तथापि औदारिकशरीरवतामस्थ्यात्मकसहननेन यः शक्तिविशेष उपजायते स एव शक्तिविशेषएपामपि जायते ततोऽसौ उपचारात् सहननमिति कथ्यते, स च शक्तिविशेषोऽत्यन्तमल्पीयान् सूक्ष्मपृथिवीकायिकानामपि अस्ति औदारिकशरीरित्वात्, जघन्यश्च शक्तिविशेषः सेवार्तसंहननविपय इति सूक्ष्मपृथिवीकायिकानामपि सेवार्तसंहननं कथितमिति, गतं संहननद्वार तृतीयम् ३ इति ॥
प्राप्त हो वह सेवार्त कहलाता है। अथवा 'छेव' शब्द की छेदवृत्त छाया भी होती है उसका अर्थ-छेदों का हड्डियो के पर्यन्त भागो का परस्पर संबन्ध रूप वर्तन जहां हो वह छेदवृत्त कहलाता है । इस संहननका स्वरूप इस प्रकार से है-जिस शरीर में हड्डियां आपस में छेद से युक्त होती है. कीलिकामात्र से भी बन्ध नहीं होता है वह छेदवृत्त संहनन है छह सहननो में से छठा सेवार्त-छेदवृत्त संहनन सूक्ष्मपृथिवीकायिक जीवोंके होता है, तात्पर्य यह है-यद्यपि सूदमपृथिवीकायिक जीवो के अस्थि आदिक नहीं होते है किन्तु औदारिक शरीर वालों के अस्ध्यात्मक सहनन होने से जो शक्तिविशेष होता है वह शक्तिविशेष इनके भी होता है, अतः उपचार से सहनन कहा जाता है यह शक्ति विशेष अत्यन्त अल्प यहां होता
सननन नाम सेवात सनन छे. अथवा "छेच?" मा शनी छाया 'छवृत्त' थाय છે તેને અથ આ પ્રમાણે છે- છેદન-હાંડકાની અંદરના ભાગોના પરસ્પરને સંબંધરૂપ વતન જ્યાં હોય છે તે સંહનનને છેદવૃત્ત અથવા સેવાર્તા સંહનન કહેવાય છે.
આ સંહનનનું સ્વરૂપ આ પ્રકારનું છે – જે શરીરમાં હાડકામાં અરસ્પરસ છેદયુક્તતા હોય છે –કીલિકા (ખીલી) વડે પણ તે હાડકાંઓનો બંધ થતું નથી, તે પ્રકારના સંહનનને છેદવૃત્ત સહનન કહે છે. છ પ્રકારના સહનમાંથી છઠું છેદવૃત્ત સંહનન સૂક્ષ્મપૃથ્વીકાયિક જીવેને હોય છે. જો કે સૂફમપૃથ્વીકાયિક જીવનમાં હાડકાં આદિને સદ્ભાવ હોતે નથી, પરંતુ દારિક શરીરવાળા જીવોમાં અસ્થિયુક્ત સંહનન હોવાથી. જે શક્તિવિશેષને સદભાવ હોય છે, તે શક્તિવિશેષને સૂકમપૃથ્વીકાચિકેમા પણ સદ્ભાવ હોય છે. તેથી ઓપચારિક રૂપે તેને અહીં સંહનન રૂપ કહેવામાં આવેલ છે. તે શકિત અહી અત્યંત અલ્પ પ્રમાણમાં હોય છે, પરંતુ તેમને પણ દારિક શરીર તે હોય છે જ. તેથી સેવા
| SR No. | 009335 |
| Book Title | Jivajivabhigamsutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 690 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 45 MB |