________________
-
जीवाभिगमसूत्रे hammmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm देवपुरुषा. सख्येयगुणा अधिका भवन्ति दक्षिणस्या दिगि कृष्णपाक्षिकानां प्राचुर्येण समुत्पत्तिसभवात् , शुक्लपाक्षिकापेक्षया च कृष्णपाक्षिकाणां स्वभावतः प्राचुर्यादिति । एते सर्वेऽपि अनुत्तरविमानवास्यादयः पश्चानुपूर्व्या आनतकल्पवासिपर्यन्तदेवपुरुपा. 'आणयपाणय माई पल्लस्सा संखभागाउ' इति वचनात् प्रत्येक क्षेत्रपल्योपमासख्येयभागवल्कागप्रदेशरागि प्रमाणा ज्ञातव्या' केवलं सख्येयो भागोऽत्र विचित्र इति परस्पर यथोक्ते सख्येयगुणत्वे न कोऽपि विरोध इति ।
आनतकल्पदेवपुरुपापेक्षया सहस्रारकल्पवासिदेवपुरुपा असख्येयगुणा अधिका भवन्ति, धनीकृतलोकस्यैकप्रादेशिक्या' श्रेणेरसख्येयतमे भागे यावन्त आकागप्रदेगा भवन्ति तावत्प्रमाणत्वात् सहस्रारदेवपुरुपाणामिति, सहस्रारकल्पदेवपुरुपाऽपेक्षया महाशुक्रकल्पवासिदेवपुरुषा अपेक्षा दक्षिणदिशा के देवलोक में रहने वाले देवपुरुष सख्यातगुणे अधिक होते है, क्योकि टक्षिणदिशामें कृष्णपाक्षिक प्रचुर मात्रा में उत्पन्न होते है, और शुक्लपाक्षिको की अपेक्षा कृष्णपाक्षिक स्वभावतः अधिक ही होते हैं। अनुत्तरविमानवासि देवो से लेकर पश्चानुपूर्वी से आनतकल्प वासिपर्यन्त के देवपुरुष 'आणयपाणयमाई पल्लस्सासंखभागाउ"
इस वचन से प्रत्येक कल्पवासी देव क्षेत्र पल्योपम के असख्यातभागवर्ती आकाशप्रदेशो की • राशि के प्रमाण वाले जानने चाहिए। केवल भेद इतना ही है कि यहां जो सख्यातभाग है वह नानाप्रकार का होता है इसलिए परस्पर में कहे गये सख्यातगुणत्व में कोई विरोध नहीं आता है ।
___ आनतकल्प के देवपुरुषो की अपेक्षा सहस्रारकल्पवासी देवपुरुष असंख्यातगुणे अधिक होते है, क्योकि धनीकृतलोक के एक प्रदेशवाली श्रेणि के असंख्यातवे भागमे जितने आकाशप्रदेश होते है उतने प्रमाण के सहस्रारकल्पके देवपुरुष होते है। सहस्रारकल्प के देवपुरुषो की દક્ષિણ દિશાના દેવલોકમાં રહેવા વાળા દેવ પુરૂષ સ ખ્યાત ગણા વધારે હોય છે, કેમકેદક્ષિણ દિશામાં કૃષ્ણ પાક્ષિક ઘણુ પ્રમાણમાં ઉત્પન્ન થાય છે અને શુકલ પક્ષ વાળાઓ કરતા કૃષ્ણ પક્ષવાળા સ્વાભાવિક રીતે જ વધારે હોય છે અનુત્તર વિમાનમાં રહેવા વાળા દેવેથી as ५श्वानुपूी थी मानत५मा रहेका पाप है। पय-तना हेवपुरुषो ‘आणयपाणयगाई पल्लस्सासंखभागाउ" मा क्यनथी ४२४ ४६५मा २९वावा हेवा क्षेत्र पक्ष्या५मना मसच्यात ભાગવતી આકાશ પ્રદેશોની રાશિ પ્રમાણવાળા હોય છે. તેમ સમજવું કેવળ ભેદ એટલે જ છે કે––અહિયા જે સખ્યાત ભાગ છે, તે અનેક પ્રકારનો હોય છે. તેથી પરસપરમા કહેલા સંખ્યાત ગુણ પણામાં કઈપણ વિરોધ આવતું નથી.
આજતકલ્પના દેવપુરુષો કરતા સહસ્ત્રાર કલ્પમાં રહેવા વાળા દેવપુરુષે અસંખ્યાત ગણું વધારે હોય છે. કેમકે– નીતલેકની એક પ્રદેશ વાળી શ્રેણીના અસ ખ્યાતમા ભાગમા જેટલા આકાશ પ્રદેશો હોય છે, એટલા પ્રમાણવાળા સહસ્ત્રાર ક૯૫ના દેવ પુરુષો હોય છે. સહસ્ત્રારk૫ના