________________
प्रमेयधोतिका टीका प्रतिप० २
पुरुषस्थितिनिरूपणम् ४६३ ... - देवपुरुषाणां संक्षेप विस्ताराभ्यो मेदः कथित सम्प्रतिपुरूषाणां स्थिति प्रतिपादयितुमाह-'पुरिसस्स ण' इत्यादि। ... मूलम्---'पुरिसस्स णं भंते! केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता? गोयमा ! जहन्नेणं अंतोमुहत्तं उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाई। तिरिक्खजोणिय पुरिसाण मणुस्साणं जावेव इत्थीणं ठिई सा चेव भाणियव्वा । देवपुरिसाण वि जाव सव्वट्ठसिद्धाणं ति ताव ठिई जहाँ पण्णवणाए ठिइपए तहा भाणियव्वा । पुरिसे णं भंते! पुरिसे त्ति कालओ केवच्चिरं होइ? गोयमा! जहन्नेणं अंतो मुहुत्त उक्कोसेणं सागरोवमसयपुहुत्तं साइरेगं तिरिक्खजोणियपुरिसे णं भंते ! कालओ केवच्चिरं होइ ? गोयमा ? जहन्नेणं अंतोमुहत्तं उक्कोसेणं तिन्नि पलिओवमाई पुवकोडीपुहुत्तमभहियाई, एवं चेव । - संचिट्ठणा जहा इत्थीणं जाव खहयरतिरिक्खजोणियपुरिसस्स संचिट्ठणा । मणुस्सपुरिसा णं भंते! कालओ केवच्चिरं होति? गोयमा! खेतं पडुच्च जहन्नेणं अंतो मुहुत्तं, उकोसेणं तिन्नि पलिओवमाइं पुव्वकोडी पुहुत्तमब्भहियाई, धम्मचरणं पडुच्च जहन्नेणं अंतोमुहत्तं उक्कोसेणं देसूणा पुन्वकोडी, एवं सव्वत्थ जाव पुव्वविदेहअवरविदेहअकम्मभूमिग-मणुस्सपुरिसाणं जहा अकम्मभूमिगमणुस्सित्थीणं जाव अंतरदीवगाणं, देवाणं जच्चेव ठिई सच्चेव संचिट्ठणा जाव सव्वसिद्धगाणं" ॥सू९॥
- छाया- पुरुषस्य खलु भदन्त! कियन्तं कालं स्थितिः प्रशता? गौतम! जघन्येनान्तमुहूर्तम् उत्कर्षेण त्रयस्त्रिशत् सागरोपमाणि। तिर्यग्योनिकपुरुषाणां मनुष्याणां यैव स्त्रीणां स्थितिः सैव भणितव्या । देवपुरुषाणामपि योवत् सर्वार्थसिद्धानामिति ॥ तावत् स्थितियथा
वापनायाः स्थितिपदे तथा-भणितव्या ॥ पुरुषः स्खलु भदन्त! पुरुष इति कालतः कियच्चिरं भवति? गौतम ! जघन्येनान्तर्मुहूर्तमुत्कर्षेण सागरोपमशतपृथक्त्वं म्सातिरेक ।