Page Text
________________
४१४
जीयाभिगमसूत्रे अतएभ पाश्चात्याः सप्तभवा निरन्तरं भवन्तः सख्येयवर्षायुषः एवोपपधन्ते नैकोऽपि असंख्येयवर्षायुः असंख्येयवर्षायुभवान्तरं भूयो मनुष्यभवस्य तिर्यग्भवस्य वा असंभवात् , तत्र यदा उन्कर्पतस्तिर्यस्त्रीवेदसहिताः पाश्चात्याः सप्तापि भवाः पूर्वकोट्यायुपो लम्यन्ते, भष्टमस्तु भवो देवकुर्वादिषु भवति तदा उत्कर्षतस्त्रीणि पल्योपमाणि पूर्व कोटिपृथक्त्वाभ्यधिकानि तिर्यकूस्त्रीत्व स्यावस्थान जायते ॥
समुच्चयतिर्यस्त्रीभवस्थितिमानं प्रदर्श्य सम्प्रति-तिर्यविशेषाणां भवस्थितिमानं दर्शयितुमाह-'जलयरीए' इत्यादि 'जलयरीए जहन्नेणं-अंतोमुहुत्त' जलचर्याः जघन्येनान्तमुहूतम् 'उक्कोसेणं पुन्चकोडिपुहुत्तं' उत्कर्पतः पूर्वकोटिपृथक्त्वम् , द्विपूर्व कोटित मारभ्य नवभव अथवा संज्ञिपञ्चेन्द्रियतिर्यश्च का भव इन्हें प्राप्त ही हो जाय ऐसा कोई नियम नहीं है । क्योंकि निरन्तर रूप से उसकी प्राप्ति होना असम्भव है । इस प्रकार इनके जो पहले के सात भव है वे निरन्तर रूप से होते हुए सख्यात वर्ष की आयुवाले ही होकर उत्पन्न होते हैं, इनमें से एक भी असख्यात वर्ष की आयुवाला नहीं होता है । और जो असख्यातवर्ष की आयुवाला आठवां भव होता है इसके बाद पुनः मनुष्यभव या तिर्यगभव प्राप्त नहीं होता है। इनमें से जव उत्कृष्ट से तिर्यस्त्रो वेदसहित पिछले सातों भव पूर्वकोटि की आयुवाले ही होते हैं और आठवां भव देवकुरु आदि में होता है तब उत्कृष्ट से पूर्वकोटि पृथक्त्व अधिक तीन पल्योपम तक तिर्यस्त्री का स्त्रीरूपसे लगातार अवस्थान होता है। क्योकि देवकुरु में उत्कृष्ट से तीन पल्योपम की आयु है इसलिये ।
अब सूत्रकार तिर्यगविशेषों की जो स्त्रियाँ है, उनकी भवस्थिति का प्रमाण प्रकट करते है-'जलयरीए जहन्नेणं अंतोमुत्तं उक्कोसेणं पुन्यकोडिपहत्तं' जलचरी जो
તિર્યભવ પણ તેઓને પ્રાપ્ત થઈ જાય છે. એ કોઈ નિયમ નથી કેમકે-નિરંતરપણાથી તેની પ્રાપ્તિ થવી અસભવિત છે આ રીતે તેઓના પહેલાના જે સાત ભવો છે, તે નિરંતરપણાથી થઈને સંખ્યાતવર્ષની આયુષ્યવાળા જ થઈને ઉત્પન્ન થાય છે. તેમાં એકપણું અસંખ્યાતવર્ષની આયુષ્યવાળા હોતા નથી અને અસંખ્યાતવર્ષની આયુષ્યવાળા જે આઠમો ભવ છે, તે પછી ફરીથી મનુષ્યભવ અથવા તિર્યભવ પ્રાપ્ત થતું નથી તેમાં જ્યારે ઉત્કૃષ્ટથી તિર્યસ્ત્રીના વેદ સહિત પાછળા સાતેભવ પૂર્વકેટિની આયુષ્યવાળા જ હોય છે, અને આઠમે ભવ દેવકુરૂ વિગેરેમાં થાય છે. ત્યારે ઉત્કૃષ્ટ પણુથી પૂર્વ કેટિ પૃથકૃત્વ અધિક પલ્યોપમ સુધી તિર્યસ્ત્રી તિર્યગ્રસ્ત્રીપણાથી લાગઠ રહે છે. કેમકે-દેવકુરૂમાં ઉત્કૃષ્ટ પણથી ત્રણ પાપમનું આયુષ્ય છે તેથી તેમ કહેલ છે
હવે સૂત્રકાર તિય વિશેની જે સ્ત્રિ છે, તેઓની ભવસ્થિતિનું પ્રમાણ પ્રગટ કરે छ “जलयरीए जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं पुवकोडिपुहुत्तं" सयपाथी रे
| SR No. | 009335 |
| Book Title | Jivajivabhigamsutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 690 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 45 MB |