________________
जीवाभिगमसूत्रे
૨૩૪
छाया-अथ के ते देवाः ? देवाश्चतुर्विधाः प्रहप्ता स्तद्यथा-भवनवासिनः पान. व्यन्तरा ज्योतिप्काः वैमानिकाः । अथ के ते भवनासिनः, भवनवासिनो दशविधा प्रज्ञप्ता स्तद्यथा-असुरा यावत्स्तनिताः । ते पते भवनवासिनः। अथ के ते वानव्यन्तराः, वानव्यन्तरादिदेवभेदस्सर्वोऽपि भणितव्यो यावत् ते समासतो द्विविधा. प्रशाप्ता. तद्यथापर्याप्ताश्चापर्याप्ताश्च । त्रीणि शरीराणि-वैकुपिकं तेजसं कार्मणम् । अवगाहना द्विविधा भवधारणीया च उत्तरवैक्रियिकी च । तत्र खलु या सा भवधारणीया सा जघन्येन अङ्गुलस्यासंख्येयभागम् , उत्कर्पण सप्त रत्नयः । उत्तरवैक्रियिकी जघन्येन गुडगुलासरयेय भागम् , उत्कर्षेण योजनशतसहस्रम् । शरीराणि पण्णां संहननानामसंहननानि, नैवास्थीनि नैव शिराः नेव स्नायवः, नैव संहनमस्ति । ये पुद्गला इटा. कान्ताः यावत्तेपां संघाततया परिणमन्ति । कि संस्थितानि ? गौतम ! द्विविधानि प्राप्तानि, तद्यथा-भवधारणीयानि च उत्तर वैक्रियिकाणि च । तत्र खलु यानि तानि भवधारणीयानि तानि स्वलु समचतुरस्रसंस्थितानि प्रशतानि । तत्र खलु यानि तानि उत्तरवैक्रियिकाणि स्खलु तानि नानासंस्थानसंस्थितानि प्रशतानि । चत्वारः कपायाः, चतनः संशाः, पइलेश्याः, पञ्चेन्द्रियाणि, पञ्च समुद्घाता', संशिनोऽपि, असं शिनोऽपि । स्त्रीवेदा अपि पुरुपयेदा अपि। नो नपुंसकवेदाः । पर्याप्तयोऽपर्याप्तयः पञ्च । दृश्यस्तिनः। घोणि दर्शनानि, भानिनोऽपि, अशानिनोऽपि, ये शानिनस्ते नियमात् त्रिज्ञानिनः, अशानिनो भजनया । त्रिविधो योगः, द्विविध उपयोगः, आहारो नियमात् पड्दिशि । अवसन्नं कारणं प्रतीत्य वर्णतो हारिद्रशुफ्लिमानि यावदाहारमाहरन्ति । उपपातस्तिर्यड्मनुष्येभ्यः स्थितिर्जघन्येन दशवर्षसहस्राणि, उत्कण प्रयस्त्रिंशत् सागरोपमाणि । द्विविधा अपि नियन्ते, उदृत्य नो नैरयिकेपु गच्छन्ति तिर्यङ्मनुष्येपु यथासम्भवम् , नो देवेपु गच्छन्ति । द्विगतिकाः धागतिका । परीता असंख्याताः प्रसप्ताः । एते देवा । ते पते पञ्चेन्द्रियाः, ते पते औदारिका स्त्रसाः प्राणाः ॥सू० २८॥
टीका-से किं तं देवा'अथ के ते देवाः ? देवानां कियन्तो मेदा इति प्रश्न , उत्तरयति-'देवा चउचिहा पन्नत्ता' देवाश्चतुर्विधाः-चतुष्प्रकारकाः प्रज्ञता , द्योतनात् विलक्षण
गर्भज मनुष्यों का निरूपण करके अब सूत्रकार देवों का निरूण करते हैं-इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है- “से किं तं देवा" इत्यादि । सूत्र ॥२७॥
टीकार्थः- “से कि त देवा" हे भदन्त ! देवो के हितने भेद हैं । उत्तर में प्रभु कहते है-"देवा चउबिहा पन्नत्ता" हे गौतम ! देवो के चार भेद कहे गये है। जिनका
ગર્ભજ મનુષ્યનું નિરૂપણ કરીને હવે સૂત્રકાર દેવોનું નિરૂપણ કરે છે. તેમા ગૌતમस्वामी प्रसुने येवु ५७युछे ४-'से कि तं देवा" त्याह
टा:-"से कि तं देवा' सपन! हेवाना होछ ? या प्रश्न उत्तरमा प्रभु ४९ छ है-"देवा चउविहा पण्णत्ता" : गौतम ! वाना यार हो डसा छ