Page Text
________________
जीवाभिगमस्ये
छाया-अथ के ते त्रसाः, प्रसास्त्रिविधाः प्राप्ताः तद्यथा-तेजस्कायिकाः वायुकायिका औदारिकास्त्रसाः प्राणाः । अथ के ते तेजस्कायिका तेजस्कायिकाः छिविधाः प्राप्ताः, तद्यथा-सूक्ष्मतेजस्कायिकाश्च पादरतेजस्कायिकाश्च । अथ के ते सूक्ष्मतेजस्कायिकाः, ? सूक्ष्मते. जस्कायिका यथासूक्ष्मपृथिवीकायिकाः। नवरं शरीराणि सूचीकलापसंस्थितानि । एकगतिका सुधागतिकाः परीता असंख्येयाः प्रज्ञाप्ताः, शेष तदेव । ते एते सूक्ष्मतेजस्कायिकाः । अथ के ते बादरतेजस्कायिकाः, वादरतेजस्कायिकाः अनेकविधाः प्राप्ताः, तद्यथा-अकारी ज्वाला मुर्मुरो यावत् सूर्यकान्तमणिनिथितः ये चान्ये तथाप्रकारास्ते समासतो द्विविधाः प्राप्ताः तद्यथा-पर्याप्तकाश्चापर्याप्तकाश्च । तेषां खलु भदन्त ! जीवानां कति शरीराणि प्रक्षप्तानि ? गौतम ! त्रीणि शरीराणि प्रशप्तानि, तद्यथा-औदारिकं तैजसं कार्मणम् शेष तदेव । शरीराणि सूचोकलापसंस्थितानि, तिस्रो लेश्याः । स्थितिः जघन्येनान्तर्मुहम् उत्कर्पण त्रीणि रात्रिदिवानि, तिथंङ्मनुष्येभ्य उपपातः, शेपं तदेव, एकगतिका यागतिकाः परीता असंख्येयाः प्राप्ताः । ते पते तेजस्कायिकाः ॥ सू० १६ ॥
टीका-'से किं तं तसा' अथ के ते त्रसाः, त्रसन्ति-अभिसन्धिपूर्वकं वा ऊर्ध्वमघस्तिर्यग् वा चलन्तीति त्रसाः-सनामकर्मोदयवर्तिनो जीवास्ते कियन्त इति प्रश्नः, उत्तरयति'तसा तिविहा पन्नत्ता' त्रसाः-त्रसनामकर्मोदयवर्तिनो जीवास्त्रिविधाः त्रिप्रकारकाः प्रज्ञप्ताःकथिताः । वैविध्यमेव दर्शयति-तं जहा' इत्यादि, 'तं जहा' तद्यथा-'तेउक्काइया वाउकाइया ओराला तसा, तेजस्कायिकाः वायुकायिकाः, उदारा.-औदारिकास्त्रसाः प्राणा, तेजः-अग्निरेव
पृथिवी अप और वनस्पतिकायिक रूप स्थावरों का निरूपण करके अब त्रस जीवों का कथन करने के लिये गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है___ 'से कि तं तसा-इत्यादि ।
टीकार्थः-"से किं तं तसा" हे भदन्त ! वे उस जीव कितने प्रकार के हैं । तथा त्रस जीव किन्हे कहते हैं ? उत्तर में प्रभु-कहते हैं-जो अपनी इच्छा के अनुसार अथवा विना इच्छाके ऊर्व अधः तिर्यक् चलते है वे त्रस हैं ऐसे ये त्रस जीव "तिविहा पन्नत्ता" तीन प्रकार के कहे गये हैं। 'तं जहा' जैसे 'तेउक्काइया, वाउक्काइया ओराला तसा पाणा' तेजस्कायिक, वायुकायिक और औदारिक बस प्राणी जिन जीवों
પૃથ્વી, અપુ અને વનસ્પતિકાયિક રૂપ સ્થાવનું નિરૂપણ કરીને હવે ત્રસજીનું કથન ४२वा माटे गौतम स्वामी प्रसुने ये पूछ छ है-"से कि तं तसा" त्याहि.
- "से कि तं तसा" मगवन् सव। 21 प्रा२ना हा छ ? ॥ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે જેઓ પિતાની ઇચ્છા વિના જ ઉદર્વ—ઉપર અધઃ-નીચે मन तिय -aisयु यार छ, ते सलवी उपाय छे. मावा मा । "तिविहा" पण्णता" ३ मारना उवामी माव्या छे "तं जहा" ते 2' प्रभा छ "उक्काइया, वाउफ्फाइया, मोराला तसा पाणा" तेयि , वायुायि, भने मी२ि४ स प्रा
| SR No. | 009335 |
| Book Title | Jivajivabhigamsutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 690 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 45 MB |